رئیس جمهور عراق پس از ماه‌ها تنش سیاسی و بلاتکلیفی در تعیین نخست وزیر، بالاخره محمد توفیق علاوی را به عنوان نخست وزیر انتخاب کرد، علاوی مقامی سیاسی است که سابق بر این نیز در کشور عراق سابقه وزارت داشته و تلاش می‌کند خود را همراه و همگام معترضان معرفی کند. فساد، ناکارآمدی و دخالت دولت‌های خارجی در امور عراق از جمله موضوعات مهم پیش روی این نخست وزیر شبه لیبرال عراق است. صباح زنگنه کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با دیدارنیوز گفت: علاوی معتقد است تظاهرات مردمی به حق بوده است و نسبت به فسادی که در دولت‌ها و حتی توسط نمایندگان دوره‌های مختلف اتفاق افتاده، آگاه و حساس است و به طور کامل با اتمسفر حاکم بر شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی عراق آشنایی دارد، بنابراین مصمم است انتخاباتی برگزار و مجلس فعلی را منحل کند. علاوی با آمریکایی‌ها هم قبل از اینکه توسط برهم صالح (رییس جمهوری عراق) معرفی شود مشورت کرده بود و آمریکایی‌ها هم از نخست‌وزیری علاوی اظهار خوشحالی کردند و معتقدند ریاست او بر دولت عراق مفید خواهد بود.
دیدارنیوز ـ اسفندیار عبداللهی: «تا زمان تحقق مطالبات به تجمع و اعتراض خود ادامه دهید!» این جمله محمدتوفیق علاوی نخست وزیر جدید عراق خطاب به مردم معترض است. به نظر می رسد اینکه یک نخست وزیر، مردم را تشویق به اعتراض کند یک امر بی سابقه است. علاوی با شجاعت از مردم خواست اعتراض کنند و دلیلی که مطرح می‌کند این است که اگر نبود سماجت و استمرار اعتراضات مردمی، هیچ تغییر و عقب نشینی در عراق اتفاق نمی‌افتاد و در آینده هم نخواهد افتاد.
رئیس جمهور عراق پس از ماه‌ها تنش سیاسی و بلاتکلیفی در تعیین نخست وزیر، بالاخره محمد توفیق علاوی را به عنوان نخست وزیر انتخاب کرد، علاوی مقامی سیاسی است که سابق بر این نیز در کشور عراق سابقه وزارت داشته و تلاش می‌کند خود را همراه و همگام معترضان معرفی کند. او دو دوره، از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۷ و همچنین از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲، وزیر ارتباطات نخست‌وزیر وقت وقت عراق یعنی نوری مالکی بود که هر دو بار استعفا کرد. علاوی در سال ۲۰۰۵ با لیست ایاد علاوی لیبرال به صحنه سیاسی عراق وارد شد و در سال های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۸ و ۲۰۱۰ نماینده مردم در پارلمان بود.
فساد، ناکارآمدی و دخالت دولت های خارجی در امور عراق از جمله موضوعات مهم پیش روی این نخست وزیر شبه لیبرال عراق است. اینکه علاوی نخست وزیر چگونه می‌خواهد معادلات حاکم بر عراق را، فساد و نقش گروه‌های پر نفوذ را و نقش خارجی‌ها را مدیریت کند، موضوعاتی هستند که باید به آن ها پرداخت.
در همین رابطه دیدارنیوز با صباح زنگنه کارشناس مسائل خاورمیانه گفتگو کرده است. وی در پاسخ به این پرسش که محمدتوفیق علاوی چه تفاوت‌هایی با دیگر نخست وزیران عراق دارد، گفت: علاوی در دوره نخست وزیری نوری مالکی وزیر ارتباطات بود و به دلیل اختلافاتی که با نخست وزیر داشت کناره گیری کرد. او کمتر به عنوان طرفدار حزب یا جریانی شناخته می‌شود و جایگاه مستقلی در بین افکار عمومی عراق و حتی خواص دارد و با توجه به اینکه از نظر مالی هم شخص متمکن و بی نیازی است این نظر و تحلیل وجود دارد که مانند دیگر نخست وزیران سلف خود، دچار فسادی که در عراق وجود دارد نشود. البته پاکدستی و دوری از فساد به شرطی محقق می‌شود که افرادی که در کابینه اش استفاده می‌کند درگیر آفت فساد نباشند.
آمریکا از نخست‌وزیری محمدتوفیق علاوی حمایت می‌کند
زنگنه درباره اینکه محمدتوفیق علاوی چه نسبت‌های ایدئولوژیکی با ایاد علاوی لیبرال دارد، اظهار کرد: این دو از یک خانواده هستند، ولی توفیق علاوی شخصی مذهبی است؛ در حالی که ایاد علاوی با وجود اینکه شیعه است، ولی هیچ تعهد مذهبی در امر حکومت داری ندارد و مخالف دخالت دین و مذهب در سیاست است. محمدتوفیق علاوی مذهبی و متدین است و پیش‌تر با حزب‌الدعوه ارتباط داشت و هرچند حدود سه دهه است که ارتباط ارگانیک با این حزب ندارد، ولی به لحاظ اجرایی، بیشتر به تشکیل دولتی مدنی تمایل دارد و قصد دارد بدون توجه به علائق مذهبی افراد، دولت را پایه‌گذاری کند.
این نماینده ادوار مجلس خاطرنشان کرد: علاوی معتقد است تظاهرات مردمی به حق بوده است و نسبت به فسادی که در دولت‌ها و حتی توسط نمایندگان دوره‌های مختلف اتفاق افتاده، آگاه و حساس است و به طور کامل با اتمسفر حاکم بر شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی عراق آشنایی دارد، بنابراین مصمم است انتخاباتی برگزار و مجلس فعلی را منحل کند. البته طبق توافقی که صورت پذیرفته حدود یک سال وقت نیاز دارد که قانون انتخابات را تدوین، تصویب و نهایی کند و بعد از آن انتخاباتی را اجرا کند که با برنامه‌های غیر مذهبی و صرفا اجرایی او مطابق باشد. قبل از انتخاب توفیق علاوی، از او خواستند که با گروه‌های مختلف عراقی مشورت کند که بعد از این مشورت‌ها و رایزنی‌ها بود که دو فراکسیون اصلی مجلس روی او توافق کردند و با برنامه هایش موافقت به عمل آمده است. این دو تشکل اصلی، السائرون و الفتح هستند که با حضور محمدتوفیق علاوی موافقت کرده اند.
وی ادامه داد: علاوی با آمریکایی‌ها هم قبل از اینکه توسط برهم صالح (رییس جمهوری عراق) معرفی شود مشورت کرده بود و آمریکایی‌ها هم از نخست‌وزیری علاوی اظهار خوشحالی کردند و معتقدند ریاست او بر دولت عراق مفید خواهد بود و باید از او حمایت کرد، سفارت آمریکا در بغداد هم بیانیه داد و اعلام کرد باید در امر مبارزه با فساد به نخست وزیر کمک کرد. آمریکایی‌ها هم مانند علاوی معتقدند باید با کسانی که مرتکب خشونت در اعتراضات شده اند و فساد‌های اقتصادی دارند برخورد قضایی صورت گیرد.
زنگنه در پاسخ به این پرسش که اگر توفیق علاوی در اداره کشور فرامذهبی عمل کند و نگاهش تکنوکراتی باشد، نگاهش در ارتباط با ایران چگونه خواهد بود، تصریح کرد: او ناگزیر است با ایران به عنوان کشوری مهم، همسایه، شیعه و کشوری که از مردم عراق در دوره‌های مختلف به ویژه دوره اخیر حمایت کرده است و در تشکیل دولت جدید عراق، تاسیس نهاد‌های اجرایی و نوشتن قانون اساسی عراق و تشکیل پارلمان حمایت کرده و داعش را ریشه‌کن کرده است به صورت واقع‌بینانه کار کند. نخست‌وزیر عراق حتی اگر قصد دارد منافع دولت و ملت عراق را محقق کند، بدون در نظر گرفتن کمک جمهوری اسلامی ایران با سختی به نتیجه می‌رسد؛ بنابراین نگرش عملگرایانه او می‌تواند هم به روابط ایران و عراق کمک کند و هم به منافع ملی عراق.
مقتدا صدر برای نخست‌وزیری علاوی تلاش زیادی کرد
وی در خصوص ارتباط علاوی با جریان مقتدا صدر گفت: مقتدا صدر عملا برای نخست وزیری توفیق علاوی حمایت‌های زیادی کرد و در این پروسه و روند و اینکه گروه‌های مختلف، نخست وزیری او را بپذیرند تلاش زیادی صورت داده است و حتی در این رابطه با جمهوری اسلامی ایران نیز در این رابطه مشورت‌هایی انجام داد. جریان صدر در رابطه با اقناع تظاهر کنندگان و آرام کردن جو اعتراضات در عراق شرایط خوبی برای نخست وزیری علاوی مهیا کرده است. البته باید در عمل دید چه تعهدات و داد و ستد‌هایی در مذاکرات و رایزنی‌ها بین گروه‌های مختلف عراق و نخست وزیر و بالعکس صورت گرفته است.
زنگنه در پایان درباره اینکه آیا رویکرد ملی‌گرایانه مقتدا صدر واقعی است، اظهار کرد: صدر واقعا گرایش ملی‌گرایانه دارد، ولی این بحث جزئیات زیادی دارد که در جای خود باید به آن پرداخت، به هر حال آقای صدر یک خاستگاه خانوادگی و مذهبی و نسبت‌های نسبی با مرجعیت عراق دارد و خود نیز به عنوان یک شخصیت مذهبی معمم، نمی‌تواند از اصل خود به دور باشد و اتفاقا ملی‌گرایی، فاصله محسوسی با مذهبی بودن ندارد به همین دلیل ملی‌گرا بودن در عراق کار سختی نیست.
