افشار سلیمانی دیپلمات و سفیر سابق ایران در آذربایجان در گفتگو با دیدارنیوز درباره نتیجه پیوستن شش کشور اروپایی به اینستکس گفت: کشور‌های تازه پیوسته به اینستکس با توجه به اینکه چماق را هم به موازات این کار خود نشان می‌دهند (طرح مکانیسم ماشه و گزارش آژانس به شورای امنیت) می‌خواهند تا در نهایت ایران تصمیم به بازگشت گیرد یا اینکه حداقل در کاهش تعهدات خود توقف ایجاد کند، اما در رفتار ایران تاثیر گذار نخواهد بود، مگر آنکه اینستکس به معنای واقعی عملیاتی شود. در صورتی که اینستکس عملیاتی نشود به طور حتم ایران از روندی که در پی گرفته (کاهش تعهدات برجامی) برنخواهد گشت، البته در این وضعیت باز هم ایران مشکلات خود را دارد، اتفاقات اخیر هم پیام خوبی به خارج از کشور صادر نکرد، زیرا متاسفانه دولت تصمیم درستی در خصوص بحث بنزین نگرفت و با این امر، نمک بر زخم پاشید و اتفاقاتی که در این رابطه روی داد، شرایط را به سمت بدی پیش برد
دیدارنیوز ـ مژگان فرجی: رسانه ها از پیوستن فنلاند، بلژیک، دانمارک، نروژ، سوئد و هلند به سازوکار ویژه مالی اتحادیه اروپا با ایران خبر می دهند. وزارت امور خارجه فنلاند نیز با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که این کشور به همراه بلژیک، نروژ، سوئد و هلند به اینستکس یا همان سازوکار ویژه مالی اتحادیه اروپا با ایران می‌پیوندند. در این بیانیه آمده است: در راستای تداوم حمایت اروپا از توافق هسته‌ای و تلاش برای اجرای بخش اقتصادی این توافق و به منظور تسهیل تجارت مشروع اتحادیه اروپا با ایران، ما آماده‌ایم تا در سازوکار ویژه مالی اتحادیه اروپا شریک شویم.
اینستکس سازوکار ویژه‌ای است که انگلیس، فرانسه و آلمان در ماه ژانویه در تلاش برای ادامه اجرای برجام و حفظ کانال مالی با ایران با وجود تحریم‌های آمریکا، آن را راه‌اندازی کردند. این سازوکار از ماه ژوئن برای استفاده تمام اعضای اتحادیه اروپا در دسترس قرار گرفته است.
خبر پیوستن این کشورها به اینستکس در حالی منتشر می‌شود که اروپایی‌ها تاکنون به حمایت لفظی از برجام پایبند بوده و در عمل نشان داده‌اند علاقه‌ای به مقاومت در برابر واشنگتن ندارند. سید عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران نیز در گفتگویی با «ان آر سی» هلند، خواستار تلاش بیشتر اروپا برای حفظ برجام شده است.
«سید عباس عراقچی» معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز پنج شنبه با بیان اینکه توافق هسته‌ای ایران را هنوز می‌توان حفظ کرد، گفت: اروپا باید تلاش بیشتری برای حفظ برجامی انجام دهد که خواستار تداوم آن است. وی در مصاحبه با یک رسانه هلندی در پاسخ به این سوال که اروپا در چه زمینه‌ای موفق عمل نکرده، گفت: «اینکه [اروپا]با ایران تجارت کند، کاملا قانونی و مشروع است اما کمپانی‌های اروپایی بعد از تحریم‌های آمریکا از ایران رفتند. کشور‌های اروپایی می‌گویند که می‌خواهند به برجام پایبند باشند، اما اروپا نشان داده یا نمی‌تواند یا نمی‌خواهد در برابر تسلط آمریکا به سیستم مالی [آن‌ها]مقاومت کند.»
عراقچی با بیان اینکه اروپا باید از حاکمیت و استقلال خود دفاع کند، تصریح کرد: «[اروپا]باید صندوقی ایجاد کند که از کمپانی‌های خود در برابر تنبیه آمریکا محافظت کند، حتی با وجود اینکه تجارت با ایران کاملا قانونی است. اروپایی‌ها باید از خودگذشتگی بیشتری نشان دهند. هرچیزی بهایی دارد. یک ضرب‌المثل ایرانی می‌گوید، نمی‌توانید بدون خیس شدن، شنا کنید».
افشار سلیمانی دیپلمات و سفیر سابق ایران در آذربایجان در گفتگو با دیدارنیوز وضعیت اینستکس (ابزار حمایت از مبادلات تجاری) را در حال حاضر چنین تشریح کرد: اینستکس فعالیتی ندارد، البته پنج کشور اروپایی اعلام کردند که به آن خواهند پیوست، نتیجه این کارشان را در عمل باید ملاحظه کرد و صرف پیوستن آن‌ها مشکلات از بین نمی‌رود.
وی درباره نتیجه پیوستن شش کشور اروپایی به اینستکس گفت: ایران به دنبال اقدام عملی است، بنابراین در صورتی که این پنج کشور با پیوستن‌شان سبب بهره‌برداری از این ساز و کار حمایتی شوند، احتمال تغییر در مواضع ایران هم وجود دارد. به این معنا قدم‌هایی که برای کاهش تعهدات برجامی برداشته شده است را شاید با همان روند، جهت برگشت به حالت قبل بردارد.
این دیپلمات در ادامه اضافه کرد: کمیسیون برجامی هم در سطح معاونان وزارت خارجه قرار است جلسه‌ای برگزار کند، در همین راستا فرانسه اعلام کرده که امکان حرکت به سمت مکانیسم ماشه وجود دارد، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای نیز گفته است گزارشی در رابطه با فعالیت‌های ایران به شورای امنیت خواهد فرستاد. طرح چنین موضوعاتی از سوی کشور‌های اروپایی درست نیست، زیرا با توجه به اینکه طرف فرانسوی و آژانس چماق نشان داده، پیوستن این کشورها به اینستکس هم هویج تلقی می‌شود.
سفیر سابق ایران در آذربایجان در ادامه اظهار داشت: به هرحال اتفاقاتی در حال روی دادن است. در حاشیه این مسئله باید تحولات در لبنان، عراق و مواضع عربستان در رابطه با انصارالله را هم مدنظر داشت.
سلیمانی در این رابطه تاکید کرد: در صورتی که اینستکس عملیاتی نشود به طور حتم ایران از روندی که در پی گرفته (کاهش تعهدات برجامی) برنخواهد گشت، البته در این وضعیت باز هم ایران مشکلات خود را دارد، اتفاقات اخیر هم پیام خوبی به خارج از کشور صادر نکرد، زیرا متاسفانه دولت تصمیم درستی در خصوص بحث بنزین نگرفت و با این امر، نمک بر زخم پاشید و اتفاقاتی که در این رابطه روی داد، شرایط را به سمت بدی پیش برد.
وی در این خصوص که هدف از پیوستن پنج کشور اروپایی به اینستکس تنها حفظ ایران در برجام و ایجاد ممانعت از کاهش تعهدات برجامی است، توضیح داد: طبیعتا آن‌ها (کشور‌های تازه پیوسته به اینستکس) با توجه به اینکه چماق را هم به موازات این کار خود نشان می‌دهند (طرح مکانیسم ماشه و گزارش آژانس به شورای امنیت) می خواهند تا در نهایت ایران تصمیم به بازگشت گیرد یا اینکه حداقل در کاهش تعهدات خود توقف ایجاد کند اما در رفتار ایران تاثیر گذار نخواهد بود، مگر آنکه اینستکس به معنای واقعی عملیاتی شود.
این دیپلمات در پایان افزود: باید این نکته را هم مدنظر قرار داد که ایران با یک جبهه قوی و قدرتمند مواجه است، نظام بین‌الملل هم قدرتمند محور است و براساس عدالت قرار نگرفته، بنابراین فشار‌ها زیاد خواهد بود و این مسئله خود را با جدیت نشان می‌دهد، به این معنا که حتی کشور‌هایی مانند روسیه و چین هم مطرح کردند مشکل برجام را آمریکا باید برطرف سازد.
