چرایی حمله به کنسولگری‌های ایران در عراق

دیدارنیوز ـ مسلم تهوری: در جریان درگیری‌ها و آشوب‌های اخیر عراق کنسولگری‌های جمهوری اسلامی ایران در این کشور مورد تعرض آشوبگران قرار گرفته است. پیشتر کنسولگری ایران در بصره و کربلای معلی مورد تعرض نیرو‌های معترض عراقی قرار گرفت و تازه‌ترین آن‌ها اتفاقی است که چهارشنبه ۶ آذر در سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در نجف اشرف به وقوع پیوست. بررسی علل این قبیل اتفاق‌ها مسئله‌ای است که باید مورد توجه جدی مسئولان جمهوری اسلامی قرار بگیرد. بدین منظور با رویکرد شناخت علل و عوامل بروز حمله به کنسولگری‌های جمهوری اسلامی ایران در عراق نگاهی گذرا به آنچه روی داده خواهیم داشت.

 

۱. در پی اغتشاش‌های اخیر در عراق گروهی نقابدار چهارشنبه گذشته به سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در نجف اشرف حمله کردند و کنسولگری ایران را به آتش کشیدند. این تعرض با پخش مستقیم دوربین شبکه خبری العربیه سعودی از محل کنسولگری ایران همراه بود. 

 

به نقل از منابع محلی، مهاجمین نقابدار از اهالی شهر نجف اشرف نبوده‌اند؛ آن‌ها آشوبگرانی حرفه‌ای بوده‌اند که با برنامه‌ای از پیش تعیین شده قصد آسیب رساندن به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در نجف اشرف را داشتند.

 

در این حمله که نقض آشکار مصونیت اماکن دیپلماتیک به‌شمار می‌رود، اعضای هیات نمایندگی ایران پیش از ورود مهاجمین توسط نیرو‌های امنیتی از صحنه خارج شدند.

 

سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن ابراز انزجار از  تعرض به سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در نجف اشرف خواستار برخورد مسئولانه، قاطع و موثر دولت عراق با عوامل مخرب و مهاجمان شد.

 

۲. بامداد دوشنبه ۱۳ آبان عده‌ای از معترضان به ساختمان کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در کربلا حمله کردند. خبرگزاری ایلنا با انتشار خبر، تعداد شرکت‌کنندگان در حمله به کنسولگری ایران را بین ۴۰۰ تا یک هزار نفر اعلام کرد.

 

میرمسعود حسینیان، سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در کربلا در گفت‌وگو با خبرنگار شبکه "العالم" گفت که پس از دخالت نیرو‌های انتظامی عراق، وضعیت کنسولگری به حالت عادی بازگشته است. "العالم" در گزارش خود مدعی شده که معترضان نماینده مردم عراق نبوده و افراد "مجهول‌الهویه" هستند.

 

خبرگزاری ایلنا نیز خبر از مجروح شدن عده‌ای در جریان رویارویی پلیس با معترضانی که ساختمان کنسولگری ایران در کربلا را محاصره کرده بودند، داد.

 

معترضانی که پیرامون ساختمان کنسولگری ایران در کربلا گرد هم آمده بودند با پرتاب سنگ و با برافروختن آتش به نمایندگی ایران در این شهر حمله کردند. دیوار کنسولگری ایران در کربلا در اثر حمله معترضان به آتش کشیده شد. معترضان قصد داشتند وارد ساختمان کنسولگری شوند اما مداخله نیرو‌های انتظامی مانع از انجام این اقدام شد.

 

منابع مطلع معتقدند طرفداران «سید صرخی» روحانی شیعی عامل حمله به کنسولگری ایران در کربلای معلی بودند. پیشتر نیز این گروه مسبب حمله به کنسولگری ایران در بصره معرفی شدند.

 

۳. حمله به کنسولگری‌های جمهوری اسلامی ایران در شهر‌های شیعی عراق و همچنین گزارش‌های تصویری که از مخالفت معترضان با حضور نیرو‌های ایرانی در عراق دست به دست شده صرفا مربوط به ایران نیست بلکه معترضان عراقی پیشتر به حضور نیرو‌های آمریکایی و حتی سعودی نیز واکنش نشان داده‌اند و در تجمع‌های اعتراضی شعار‌های «لا سعودیه» نیز سر داده شده است. اما در شرایط کنونی حجم اعتراض‌ها به حضور نیرو‌های ایرانی بیش از سایر کشور‌ها است. علت اعتراض‌های مردمی در عراق را از دو منظر می‌توان مورد بررسی قرار داد.

 

الف: رویکرد ابتدایی این است که دشمنان جمهوری اسلامی دست به دست یکدیگر داده‌اند تا چهره مخدوشی از جمهوری اسلامی ایران در بین مردم عراق به تصویر بکشند. این تحلیل بر این مبنا استوار است که نیرو‌های مخالف جمهوری اسلامی با ایجاد تبلیغات مسموم علیه حضور ایرانی‌ها در عراق باعث بروز حوادث این‌چنینی شده‌اند. آمریکایی‌ها و آل‌سعود قطعا با حضور ایران در خاک عراق کمتر به اهداف‌شان دست پیدا خواهند کرد. جماعت عظیم شیعی در عراق و وجود هیئت‌های مذهبی که در انتخابات سراسری عراق بسیار اثرگذار هستند همواره باعث روی کار آمدن دولت‌های نزدیک به جمهوری اسلامی ایران می‌شوند. عملکرد ضعیف و نه چندان مطلوب دولت‌های عراقی و فساد حاکم بر عراق و کم و کاستی‌هایی که مردم عراق در زندگی روزمره‌شان احساس می‌کنند باعث شده تا حدود زیادی آن را به پای ایران بنویسند. وجود چنین فضایی باعث می‌شود تبلیغات منفی کشور‌های دیگر تأثیرات عمیقی بر ذهن مردم عراق بگذارد. شانتاژ‌هایی از این دست باعث واکنش احساسی و بعضا خصمانه مردم عراق نسبت به جمهوری اسلامی ایران می شود که پیامد آن حمله به کنسولگری‌های ایران در ناآرامی‌های اخیر عراق است. بنابر آنچه گفته شد باید در پس این اتفاقات، دست‌های نه چندان پنهان آمریکایی، اسرائیلی و سعودی را رصد کرد.

 

ب: رویکرد دوم، عملکرد و مواضع جمهوری اسلامی ایران در عراق را به چالش می‌کشاند و در واقع علت اصلی حمله به کنسولگری‌های ایران در عراق را مواضع مقامات جمهوری اسلامی ایران قلمداد و ارزیابی می‌کند. بدین نحو که حضور ایران در کشور عراق بسیار پررنگ است. در جای جای خیابان‌ها و جاده‌های عراق به عینه می‌توان عکس‌های مقام‌های جمهوری اسلامی ایران را مشاهده کرد. 

 

حضور گسترده نیرو‌های ایرانی در عراق باعث شده عده‌ای حس کنند بعد از صدام تمامی امورات مردم عراق در دست مقامات ایرانی است. به‌طور مثال عنوان می‌شود در ایام اربعین خدمات شهری کربلا در اختیار شهرداری تهران است. امنیت منطقه نیز با سپاه قدس و سردار سلیمانی است. از طرفی همگان حشد‌الشعبی را نیروی مردمی عراق می‌دانند که تحت هدایت و فرماندهی سپاه قدس ایران است و در ارتش عراق نیز ادغام نمی‌شود و بنا است به همین منوال و به ظاهر مستقل به حیات خود ادامه دهد.

 

بعضا مسئولان جمهوری اسلامی نیز در اظهارات‌شان نسنجیده مطالبی را عنوان می‌کنند که تأثیر منفی و مخربی در اذهان مردم عراق دارد. چندی پیش دکتر ولایتی گفت ما نمی‌گذاریم کمونیست‌ها در عراق روی کار بیایند. طبیعی است برای مردم عراق سؤال پیش بیاید که ایران چه سازوکاری در اختیار دارد که قادر است در امورات جاری مردم عراق دخالت کند و اگر قادر است مانع روی کار آمدن گروهی در عراق شود پس قاعدتا می‌تواند باعث روی کار آمدن دیگری شود و در واقع مسئولان عراقی دست نشانده و همان‌هایی هستند که مقامات ایرانی اراده کرده‌اند. 

 

 

به هر حال تا وقتی که مردم عراق به درست یا غلط احساس کنند ایرانی‌ها در شئونات‌شان دخل و تصرفی دارند باید منتظر این قبیل اقدامات بود. آنها باید دریابند ایرانی‌ها همواره در کنار و همراه خواسته‌ها و اهداف غایی مردم عراق هستند نه در برابر آن.