صلح و جنگ تماما بستگی به این دارد که ترکیب جمعیتی چندگانه چگونه با هم تعامل و یا تعارض کنند. از طرف دیگر در لبنان به دلیل همین ترکیب جمعیتی، نژادی و مذهبی، قدرتهای خارجی، دخالت دارند. این قدرتهای خارجی عمدتا عبارتند از اسراییل، ایران و عربستان سعودی و تا زمانی که سوریه قدرت داشت آن کشور نیز در لبنان نفوذ داشت. وقتی در تظاهرات همه را فاسد میخوانند و بر فساد نصرالله هم تاکید میکنند و از طرفی وزرای جناح سمیر جعجع از کابینه استعفا میدهند، نشان میدهد که این بار، اسرائیل میتواند پشت پرده اعتراضات باشد.
دیدارنیوز ـ اسفندیار عبداللهی: پنجشنبه گذشته مردم لبنان در میدان مرکزی بیروت (ریاض الصلح) اجتماع کردند و در شعارهای خود خواهان تغییر دولت حاکم شدند. به نظر می رسد ریشه این اعتراضات در تصمیمات ریاضتی قرار دارد که مجلس لبنان، آن را به دولت ابلاغ کرده است. در گزارش رویترز از لبنان نیز اعتراض مردم به اوضاع اقتصادی و وضع مالیات جدید، عنوان شده است. اعتراضات مذکور در روز جمعه نیز ادامه پیدا کرده است.
تلویزیون المنار وابسته به حزبالله لبنان نیز روز جمعه خبر داد که سعد حریری نخست وزیر این کشور، نشست دولت خود در این روز را لغو کرده است. دولت لبنان برای تامین بودجه سال ۲۰۲۰ با مشکلاتی روبهرو است و در صدد است بر بنزین، تنباکو و نرمافزارهای ارتباطی از جمله «واتساپ» مالیات بیشتری وضع کند. معترضان در مقابل ساختمانهای دولتی از جمله پارلمان در مرکز بیروت، پایتخت لبنان تجمع کرده و شعار سقوط نظام سر دادند. البته تاکنون در خصوص افراد یا احزابی که رهبری احتمالی این اعتراضات را به عهده دارند حرفی به میان نیامده است.
معترضان لبنانی صبح امروز هم در برخی از شهرهای لبنان تجمع کردند. این افراد در بیروت با تحصن در مرکز پایتخت، خواستار برآورده شدن مطالبات خود شدند و اعلام کردند تا تحقق همه خواستههایشان به تظاهرات ادامه خواهند داد. یکی از شعارهای مردم که به شدت مورد توجه رسانه های خارجی قرار گرفته است تاکید بر وجود فساد گسترده در مسئولان حکومت است که سیدحسن نصرالله را نیز بی نصیب نگذاشته است: «همه مسئولان نظام حاکم فاسدند و نصرالله از جمله آنهاست» (کلهم کلهم کلهم فاسدون، نصر الله واحد منهم).
به گزارش العربیه، مهمترین اتفاقی که بعد از شعله ور شدن اعتراضات افتاد، خروج چندین وزیر وابسته به سمیر جعجع رئیس حزب القوات اللبنانیه (وزرای مسیحی) از کابینه سعد حریری بود که در صورت ادامه این روند دولت لبنان منحل خواهد شد. «غسان حاصبانی»، معاون نخستوزیر لبنان، «ریشا قومیجیان»، وزیر امور اجتماعی، «کمیل ابو سلیمان»، وزیر کار و «می شدیاق»، وزیر مشاور در امور توسعه اداری چهار عضو حزب «القوات اللبنانیه» در کابینه نخستوزیر «سعد الحریری» هستند که طبق بیانیه «سمیر جعجع» از سمتهای خود استعفا خواهند کرد. جعجع در یک کنفرانس خبری بامداد یکشنبه چالشهای پیش روی لبنان را «بیسابقه» توصیف کرد و گفت: شاهد قصد جدی از سوی مقامهای لبنان برای حل بحرانها نبودهایم. هیچ اعتمادی به دولت برای اجرای اصلاحات نداریم.
قسمت قابل تامل ماجرا این است که سید حسن نصرالله اعلام کرده حزب الله با این اعتراضات موافق نیست و دلیل بروز اعتراضات را متوجه دولت دانسته است و از حریری خواسته در صدد انحلال دولت و یا استعفا نباشد.
در همین رابطه، پیروز مجتهدزاده به دیدارنیوز گفت: این تظاهرات و اعتراضات در لبنان مسئله جدیدی نیست و سابقه زیادی دارد. این مسئله عمدتا ناشی از ترکیب جمعیتی لبنان است، زیرا شهروندان لبنان با ساختاری متنوع و متناقض مواجه هستند که این موضوع بسیار مشکل ساز است. جمعیت این کشور اکثرا مسلمانند و مسیحیان در اقلیت هستند. در میان مسلمانان، شیعه اکثریت دارد و این وضعیت چندگانه و چند جانبه در تشکیل کشور لبنان و به تبع در ترکیب دولت و کابینه لبنان، منعکس است.
وی افزود: صلح و جنگ تماما بستگی به این دارد که ترکیب جمعیتی چندگانه چگونه با هم تعامل و یا تعارض کنند. از طرف دیگر در لبنان به دلیل همین ترکیب جمعیتی، نژادی و مذهبی، قدرتهای خارجی، دخالت دارند. این قدرتهای خارجی عمدتا عبارتند از اسراییل، ایران و عربستان سعودی و تا زمانی که سوریه قدرت داشت آن کشور نیز در لبنان نفوذ داشت. به اینها باید کشورهای اروپایی و ایالات متحده را افزود که سطحی از دخالت در لبنان را همیشه برای خود قائل بوده و هستند. نقش آفرینی این تعداد از کشورهای خارجی در کشور کوچکی چون لبنان همواره میتواند برای آن کشور خطر آفرین باشد؛ ضمن اینکه همین کشورها هم هستند که تعادل و توازن قوا را در لبنان حفظ میکنند.
این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به این موضوع که بهانه اعتراضات، مسائل اقتصادی و سیاستهای انقباضی و مالیاتی دولت است، ولی ریشه اصلی آن در تعاریف و معادلات قدرت است، خاطرنشان کرد: گروههای لبنانی برای حفظ سهم و منافع خود ـ هرگاه احساس میکنند از رقیبان عقب افتاده اند ـ از دوستان خارجی استفاده میکنند و این برخوردها سبب میشود در تظاهرات، کسی مسئولیت رهبری آن را به عهده نگیرد، چون همه در مدیریت لبنان به نوعی شریک هستند. باید توجه کرد دولت لبنان سیاستها و قوانینی را اجرا میکند که توسط اکثریت شیعه مجلس آن کشور تصویب شده است. در دولت هم همه جناحها و گروههای لبنانی سهم دارند.
وی ادامه داد: وقتی در تظاهرات همه را فاسد میخوانند و بر فساد نصرالله هم تاکید میکنند و از طرفی وزرای جناح سمیر جعجع از کابینه استعفا میدهند، نشان میدهد که این بار، اسرائیل میتواند پشت پرده اعتراضات باشد. همیشه این وضعیت وجود داشته است. سعد حریری را هم اگر در نظر بگیریم ـ کسی که خود و خاندانش ریاست دولت را به عهده دارند ـ همیشه بر روی طناب باندبازی تعارضات قومی و دخالت خارجی بازی کرده است.
مجتهدزاده در پایان یادآور شد: لبنان ترکیب جمعیتی شکننده و خطرناکی دارد و حیات این کشور و آرامش آن مربوط میشود به اینکه سیاسیون چگونه با هم کنار میآیند و تعادل و توازن برقرار میکنند. حزب الله نقش بسیار زیادی در حفظ و بر هم زدن توازن در لبنان دارد، این حزب توانسته است در ساختار سیاسی کشور لبنان جایگاه مطلوب خود را پیدا کند. با توجه به اینکه تعدادی از وزرای مسیحی از دولت خارج شده اند، در این شرایط نقش سیدحسن نصرالله میتواند تعیین کننده باشد، هم در ارتباط با بازگرداندن این افراد و هم در اینکه به دولت کمک کند که نظر معترضان را تامین کند.