تمام گرفتاری به اشتباهات وزارت بهداشت در سیاست غربالگری ایدز برمی‌گردد

دیدارنیوز ـ خبر ابتلای برخی از اهالی روستای "چنارمحمودی" از توابع لردگان استان چهارمحال و بختیاری به ویروس "اچ. آی. وی" آنچنان شگفت انگیز بود که با گذشت چند روز از انتشار، هنوز تب آن نخوابیده است. روستای چنارمحمودی منطقه ای دورافتاده از توابع بخش مرکزی شهرستان لردگان در استان چهارمحال و بختیاری به حساب می‌آید که به طور تقریبی جمعیتی بالغ بر ۱۸۰۰ نفر دارد.

داستان این روستا از زمانی بر سر زبان‌ها افتاد که ویدئو‌هایی از اعتراض برخی از اهالی آن در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. معترضان بابت ابتلا به ویروس HIV صدای خود را بلند کرده بودند، خبری که وزارت بهداشت و درمان کشور هم آن را مورد تائید قرار داد، اما اختلاف بین وزارت بهداشت و اهالی معترض این روستا بر سر شیوه ابتلا به آن بوده است.

خبرگزاری برنا جزو اولین منابع خبری بود که این اتفاق را تایید کرد و در گفتگو با یک منبع آگاه اعلام کرد که ابتلای مردم این منطقه به این بیماری، ارتباطی با انجام تست قند خون و وزارت بهداشت نداشته و یک موضوع قدیمی است که سر باز کرده است. آزمایشات انجام شده از افراد، نشان دهنده این است که حدود هشت سالی است که افراد به این بیماری مبتلا شده‌اند، این در حالی است که برخی از اهالی روستا احتمال آلوده بودن وسایل حجامت و اندازه‌گیری دیابت را دلیل این اتفاق می‌دانند.

در همان روز نخست، یکی از اهالی روستای چنار محمودی به دیدارنیوز گفت: فرض سرنگ‌های آلوده و خطای بهورز کاملا مردود است. خبر ابتلای بعضی از اهالی روستا به ویروس ایدز به حدود یک ماه پیش برمی گردد که بهورز روستا متوجه می‌شود که چند نفر از اهالی به ایدز مبتلا هستند. پس از آگاه کردن مسئولین بهداری، به بهانه تست دیابت تعداد بیشتری تحت آزمایش قرار می‌گیرند و تست خون آن‌ها مشکوک به ویروس ایدز شناخته می‌شود. از آنجا که فضا روستایی بوده و همه اهالی تقرببا باهم فامیل هستند، خبر به سرعت می‌پیچید و تعدادی از افرادی که مبتلا شناخته شده اند به بهورز اعتراض کرده که آبرویشان را برده است و در ادامه مدعی شدند که دلیل ابتلای آن‌ها سرنگ آلوده خانه بهداشت است نه چیز دیگری.

بدون هیچ قضاوتی در مورد صحت نظر اهالی روستای چنارمحمودی یا وزارت بهداشت، آنچه در این رابطه بسیار حائز اهمیت شمرده می‌شود، عدم اطلاع درست مردم از این بیماری است. بدون شک اطلاع رسانی همگانی و آموزش درباره نحوه ابتلای آن می‌تواند در کاهش بیماران نقش مهمی داشته باشد. به دلیل عدم ارائه اطلاعات به موقع است که شیوع و ابتلا به آن از طریق استفاده از سرنگ‌های مشترک به فرم انتقال مقاربتی تغییر پیدا کرده است که این تغییر ناخواسته، جوانان و نوجوانان را تحت الشعاع قرار می‌دهد، به گونه‌ای که در حال حاضر عمده بیماران اخیرا مبتلا شده در ایران از راه مقاربت جنسی دچار این بیماری شده‌اند.

مسئله فوق هیچ دلیلی ندارد جز اینکه بیماری ایدز در جامعه ایران با محدودیت‌های اخلاقی و عرفی همراه است. بحث و گفتگو دربارهٔ بلوغ، بهداشت جنسی و بیماری‌های آمیزشی در خانواده‌ها محدودیت دارد. مبتلایان به ایدز همواره نگران واکنش‌های جامعه بوده‌اند. ابراز ابتلا به این بیماری موجب «انگ اخلاقی» و طرد بیمار از سوی خانواده، اطرافیان و جامعه (مانند اخراج از محل کار) می‌شود. این امر باعث پنهان‌کاری و مخفی کردن بیماری می‌شود، بنابراین ایدز در خفا گسترش می‌یابد و کنترل بیماری را دشوار می‌کند.

حمیدرضا شاعری رئیس و موسس انجمن ایدز ایران در گفتگو با دیدارنیوز درباره علت ابتلای اهالی روستای چنارمحمودی به ایدز گفت: براساس گزارش وزارت بهداشت ۲۰ نفر از اهالی این روستا به بیماری ایدز مبتلا شده‎اند که درباره دلیل آن فرضیه‌های متعددی به وجود آمده است، اما به هر علت که این اتفاق روی داده باشد، نباید ریشه آن را مورد کنکاش قرار دهیم. درمورد مبتلایان به بیماری ایدز همیشه معتقد هستم باید بدون انگ و قضاوت اخلاقی رفتار کرد.

وی در ادامه ابراز کرد: دلیل واقعی روی دادن این اتفاق نیاز به تحقیق و مطالعه دارد، ولی در حال حاضر سوال عاجل امروز، آگاهی برعلت نیست، لازم است تا در یک محیط آرام و به دور از تشنج، ابعاد آن سنجیده شود و از شایعه پراکنی، اخبار دروغ و ضد و نقیض، ممانعت به عمل آید تا پس از فراهم شدن جوی آرام، قضیه مورد بحث به درستی مورد رسیدگی قرار گیرد.

رئیس انجمن ایدز ایران، ارتباط متقابل مشکلات موجود و فراگیری آن در کشور با روی دادن این اتفاق در یک روستا با وجود بافت سنتی را چنین توضیح داد: یک روستا را نمی‌توان به کل کشور تعمیم داد، اتفاق روی داده در روستای چنارمحمودی بسیار نادر است، البته قطعا یک بحران برای روستای فوق به حساب می‌آید، ولی برای کل جامعه ایران و اوضاع بهداشتی آن بحران تلقی نمی‌شود. مشکل مسئله مورد اشاره عدم مدیریت از سوی شبکه بهداشتی کشور است و تمام این گرفتاری‌ها به اشتباهات در سیاست‌های بیماریابی، غربالگری و شناسایی موارد مبتلا به HIV توسط وزارت بهداشت برمی‌گردد که به نحو شایسته‌ای صورت نمی‌گیرد.

شاعری در این رابطه اضافه کرد: اطلاعات و مشاوره همراه با آزمایش بسیار حائز اهمیت است، اما متاسفانه مشکل از این ناشی می‌شود که بیماریابی و غربالگری بدون انجام مشاوره صورت می‌پذیرد که درنتیجه به اخبار نادرست، شایعات و این بحران پیش آمده منجر می‌شود، بنابراین تمامی مسائل پیش آمده، همانطور که اشاره کردم به دلیل سیاست نادرست غربالگری و عدم انجام مشاوره قبل و بعد از انجام آزمایش است، زیرا براساس آموزه‌های حدود چهل سال پیش، این بیماری صرفا فیزیکی تلقی می‌شود، بنابراین در چنین فضایی ابعاد اجتماعی بسیار مختلف آن دور از نظر باقی می‌ماند.

وی در ادامه یادآور شد: ایدز یک بیماری چند وجهی است و در صورتی که وجه روانی آن مورد توجه قرار نگیرد، اتفاقات فعلی در روستای چنارمحمودی روی می‌دهد. در این رابطه تعجب از این است که باز هم وزارت بهداشت در حال نادیده گرفتن این وجه از بیماری است. آزمایش غربالگری به این صورت نیست که یک کیف، به دست هر کسی می دهند تا برای انجام آزمایش اقدام کند. من به عنوان مسئول در این زمینه به هیچ وجه این روش را درست نمی‌دانم.

موسس انجمن ایدز در ایران در این خصوص تصریح کرد: تمام مسائل، ناشی از سیاست غلط بیماریابی وغربالگری در کشور است.

شاعری درخصوص امکان انتقال از طریق سرنگ آلوده به لحاظ علمی بیان کرد: فرضیه انتقال ازطریق سرنگ آلوده نادرست است و در حقیقت بیماران و افراد مبتلا چنین ادعایی دارند. اهالی روستا و مبتلایان نیاز به آگاهی دارند تا متوجه شوند این باور نادرست است، البته به لحاظ تئوری این امکان که از طریق یک سرنگ آلوده افراد زیادی مبتلا شوند، وجود دارد، اما در این مورد به خصوص، بسیار بعید به نظر می‌رسد.

وی درباره عدم اطلاع‌رسانی دراین رابطه افزود: در صورتی که از همان بهورزی که این کار را انجام داده شروع کنیم و به سطوح سیاست‌گذاری این بیماری در کشور برسیم، ناآگاهی سبب روی دادن این جنجال شده است و بازهم تاکید می‌کنم انجام آزمایش HIV بدون رضایت فرد و انجام مشاوره، کار بسیار پرخطری به حساب می‌آید.