دخالت کشورهای فرامنطقهای که تحتتاثیر سیاستهای آمریکا قرار دارند و در دوره ترامپ تشدید هم شده است، نشان از این دارد که آنها بدون تاثیر گرفتن از آمریکا به گفتگو نخواهند پرداخت. شعار صلح و ایجاد امید زمانی عملی میشود که گام اول آن انجام مذاکره باشد و کشورها اختلافات خود را کنار گذارند و به مذاکره بپردازند. سوال پیش میآید که اکنون که امریکا اعلام کرده به خلیج فارس نیرو اعزام خواهد کرد و تشکیل ائتلاف در آن مطرح است، آیا این شعار شکل عملی به خود میگیرد؟
دیدارنیوز ـمژگان فرجی: رئیسجمهور کشورمان برای سخنرانی و تبیین مواضع جمهوری اسلامی در خصوص آخرین تحولات منطقهای و بینالمللی در هفتاد و چهارمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، امروز به نیویورک سفر میکند. او دیروز در مراسم رژه نیروهای مسلح به مناسبت هفته دفاع مقدس با اشاره به سفر مذکور، گفت: «با همه همسایگان دست رفاقت دراز میکنیم و آمادهایم از خطاهای گذشته آنها بگذریم.» روحانی ادامه داد: «امسال با شعار ائتلاف امید و ابتکار صلح هرمز در سازمان ملل حضور خواهیم یافت.»
روحانی در این رابطه توضیح داد که «ما طرحی را در روزهای آینده در سازمان ملل پیش روی جهانیان خواهیم گذاشت که ایران با همکاری کشورهای مختلف میتواند و اعلام میکند که امنیت خلیج فارس، دریای عمان و تنگه هرمز را با کمک کشورهای منطقه ایجاد می کند و به دنیا اعلام میکند حضور نیروهای خارجی برای منطقه و آبراهههای خارجی و امنیت کشتی رانی و امنیت نفت و انرژی مشکل زا و خطرناک می باشد.»
طرح شعار از سوی رؤسای جمهور ایران در سازمان ملل کار تازهای نیست و معمولا هم مورد استقبال قرار میگیرد. از زمانی که سیدمحمد خاتمی "گفتگوی تمدنها" را مطرح کرد و تا زمانی که حسن روحانی طرح "جهان عاری از خشونت " را به میان کشید زمان زیادی گذشته است، اما آنچه در هر دو مشهود است، عملی نشدن آنها و باقی ماندنشان در حد و اندازه شعار است.
افشار سلیمانی دیپلمات و سفیر سابق ایران در آذربایجان درباره شعار حسن روحانی در سازمان ملل در گفتگو با دیدارنیوز گفت: روسای جمهور ایران از دوران آقای خاتمی تا به امروز در سفرهای خود به سازمان ملل همواره شعارهایی مانند" گفتگوی تمدنها " را مطرح کردهاند، این بارهم به همان سبک گذشته رفتار میشود و با توجه به شرایط خاصی که منطقه به لحاظ سیاسی و دیپلماتیک در آن قرار گرفته، شعار اعلام شده از سوی رئیسجمهور پیام خوبی به حساب میآید، اما مسئله مهم این است که پیام فوق دارای شنونده باشد و گامهای عملی برای تحقق آن مدنظر قرار گیرد، زیرا شرایط کشور با سالهای گذشته تفاوت دارد.
وی در ادامه ابراز کرد: این نکته را باید مدنظر داشت که در شرایطی پیام فوق قرار است مطرح شود که تا به امروز تلاشها برای صلح به جایی نرسیده، بنابراین در صورتی که استراتژی منسجمی وجود نداشته باشد این پیام هم کارآیی خود را از دست خواهد داد و در عمل برای تحقق آن تردید به وجود میآید و تردید در تحقق شعار آقای رئیسجمهور در سازمان ملل به ویژه با توجه به خروج ترامپ از برجام و اخیرا هم حمله حوثیها به مراکز نفتی آرامکو عربستان جدیتربه نظر میرسد، ضمن اینکه پیش از این شعار هم ایران پیشنهاداتی اعم از پیمان عدم تعرض یا راهاندازی گفتگوی منطقهای با کشورهای منطقه در خلیج فارس داده و مورد استقبال کشورهای منطقه قرار نگرفته است.
این دیپلمات در رابطه با موضوع مورد بحث اظهار داشت: مهمتر از طرح پیشنهاد شعار در سازمان ملل، نیاز به ارائه مکانیزمی برای اجرایی شدن آن است، زیرا ایران در شرایطی قرار گرفته که با کشورهایی مانند عربستان و امارات و ... موفق نشده مشکلاتش را حل کند، البته به معنای مقصر بودن کشور ما نیست، ولی باید در نظر داشت که مذاکرات با کشورهای دیگر کار آسانی محسوب نمیشود.
سفیر سابق ایران در آذربایجان اضافه کرد: دخالت کشورهای فرامنطقهای که تحتتاثیر سیاستهای آمریکا قرار دارند و در دوره ترامپ تشدید هم شده است، نشان از این دارد که آنها بدون تاثیر گرفتن از آمریکا به گفتوگو نخواهند پرداخت. شعار صلح و ایجاد امید زمانی عملی میشود که گام اول آن انجام مذاکره باشد و کشورها اختلافات خود را کنار گذارند و به مذاکره بپردازند. سوال پیش میآید که اکنون که امریکا اعلام کرده به خلیج فارس نیرو اعزام خواهد کرد و تشکیل ائتلاف در آن مطرح است، آیا این شعار شکل عملی به خود میگیرد؟
سلیمانی در ادامه تاکید کرد: در کنار این موارد باید در نظر داشت که ایران تحتتاثیر تحریمها قرار دارد و تلاشها تا به امروز برای کاهش آن نتیجه نداده و مذاکراتی هم بنا نیست صورت گیرد. مسئله مورد اشاره به این معنا است که نظام بینالملل قدرت محور است، بنابراین پیش از بیان هرگونه پیام صلح و ایجاد امید باید تکلیف تاثیرپذیری کشورهای طرف مقابل روشن شود.
وی در این رابطه یادآور شد:همانطور که اشاره کردم، حقیقت این است که کشورهای منطقه بدون تاثیرپذیری از امریکا با ایران مذاکره انجام نمیدهند. به این معنا که کشورهای منطقه به هم اعتماد ندارند و ریشه بسیاری از مشکلات به همین مسئله عدم اعتماد برمیگردد.
این دیپلمات در ادامه تصریح کرد: آقای روحانی و ظریف در حاشیه اجلاس مجمع سازمان ملل متحد باید از سران کشورهای منطقه که حضور دارند برای انجام مذاکره دعوت به عمل آورند یا آقای روحانی از تریبون سازمان ملل برای انجام این کار و ارائه راهکار بابت حل اختلافات؛ بر فرض با عربستان یا برقراری صلح در یمن و حل مشکلات افغانستان پیشنهاداتی مطرح کند و به طور شفاف دست به مذاکرات زند تا حداقل گام نخست تحقق شعار مورد نظر رئیسجمهور برداشته شود.
سلیمانی در پایان درباره دلیل استقبال از شعار گفتگوی تمدنهای خاتمی گفت: " جهان بدون خشونت" آقای روحانی هم مورد استقبال قرارگرفت و توجه به شعار امسال او نیز به طور حتم کم نخواهد بود، ولی درصورتی که گامهای عملی بعد از آن برداشته نشود به سرانجام شعارهای قبلی منجر خواهد شد، البته باید در نظر داشت زمانی که گفتگوی تمدنها از سوی آقای خاتمی مطرح شد، شرایط کشور با امروز بسیار متفاوت بود و دنیا این همه مسائل و مشکلات نداشت.