"دیدارنیوز" به بهانه انتخاب حاجی میرزایی و ابلاغ اولویت‌های ۲۳گانه آموزش و پرورش بررسی می‌کند؛
دیدارنیوز ـ رسول شکوهی: حالا که محسن حاجی میرزایی به تقاطع خیابان قرنی و سمیه رسیده و وارد ساختمان پر از گل و درخت وزارت آموزش و پرورش شده قطعا برخلاف درخواست خود، کلی پیام تبریک و تاج گل برایش فرستاده اند و دارد به دوره جدید زندگی شخصی و آموزش و پرورش فکر می‌کند. امیدوارم قبل از فکر کردن به هر چیزی به ۱۴ میلیون دانش‌آموز کشور که از این تعداد حدود سه میلیون نفر آنان در روستا‌ها مشغول به تحصیل هستند فکر کند. امیدوارم به ۹۰۰ هزار نفر از فرهنگیان فرهیخته و نجیب کشور که بار اصلی تعلیم و تربیت بر دوششان است فکر کند. امیدوارم به حدود ۶۰ هزار بازنشسته خدوم آموزش و پرورش نیز فکر کند.
بعد از ماجراهای استعفای بطحایی و سرپرستی حسینی، در نهایت محسن حاجی میرزایی برای وزارت آموزش و پرورش به مجلس شورای اسلامی معرفی شد و در نهایت توانست با ۲۰۰ رای موافق، ۴۸ رای مخالف و ۷ رای ممتنع از مجموع ۲۵۵ نماینده، راهی این وزارتخانه شود.
حسن روحانی نیز حکم حاجی میرزایی را صادر کرد و همچنین ۲۳ اولویت عمومی و تخصصی آموزش و پرورش را نیز ابلاغ کرد و از وزیر جدید آموزش و پرورش خواست که این اولویت‌ها را در دستور کار قرار دهد و بر مبنای آن برنامه اجرایی خود را مشخص کرده و ظرف دو ماه به دفتر ریاست جمهوری ارائه نماید.
در بخشی از متن این حکم آمده است: محدودیت منابع و سایر محدودیت‌های سیاسی، اداری، اجتماعی و فرهنگی از یک طرف و اسناد بالا دستی شامل سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی و سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی ایجاب می‌کند که هر وزارتخانه بر اهداف مشخص و محدودی که از اولویت بالایی برخوردار هستند، متمرکز شود و علاوه بر پیشبرد امور جاری، اصلاحات ساختاری برای محقق ساختن برنامه‌ها در دستور کار خود قرار دهد.
روحانی همچنین سازمان برنامه و بودجه را موظف کرده تا هر ۶ ماه یک بار گزارش مقایسه‌ای از پیشرفت و تحقق برنامه درباره اولویت‌های ابلاغی را به دفتر رئیس جمهور ارائه نماید تا عملکرد و چگونگی پیشرفت برنامه‌ها ارزیابی شود.
اولویت‌های روحانی برای آموزش و پرورش چیست؟!
اولویت‌های ۲۳ گانه عمومی و تخصصی آموزش و پرورش از نگاه حسن روحانی در طول این دو سال دوره دوم دولت چند تغییر داشته و مواردی به آن اضافه شده است. اولویت‌هایی که به وزیر قبلی یعنی سیدمحمد بطحایی ابلاغ شده بود ۱۶ مورد بود که روحانی چند مورد دیگر به آن افزوده و به وزیر جدید ابلاغ کرده است.
از جمله مواردی که در اولویت‌های عمومی به هر دو وزیر ابلاغ شد بحث شفافیت مالی، ارتقای سلامت نظام اداری و دسترسی همگانی به اطلاعات و فراهم آوردن فرصت برابر، حفاظت از اموال دولتی و معیار قرار دادن قانون در همه امور است. همچنین تاکید بر شایسته سالاری مخصوصا در انتصابات نیز در اولویت‌ها دیده می‌شود. حقوق شهروندی یکی از مسائل مورد علاقه رئیس جمهور بوده که در اولویت‌های آموزش و پرورش نیز بر آن تاکید شده است. توجه به رفع انحصار‌ها و ایجاد یک فضای رقابتی در کنار تاکید بر استقرار دولت الکترونیک از دیگر مواردی است که جزو اولویت‌های عمومی دسته بندی شده است.
به‌کارگیری هرچه بیشترجوانان، زنان و شهروندانی از اقوام و مذاهب در سطوح مختلف مدیریتی و کارشناسی نیز جزو اولویت‌ها آمده است. یکی از موارد مهمی که در اولویت‌های عمومی قرار گرفته توجه به «محیط زیست» در برنامه ریزی‌ها و سیاست گذاری‌ها است. یکی از اصلی‌ترین بستر‌هایی که می‌تواند در خدمت محیط زیست باشد و ما را از بحران‌هایی که در این حوزه داریم خارج کند بحث آموزش مسائل زیست محیطی است. در کشور‌های توسعه یافته دنیا مدارس یکی از کار‌هایی که می‌کنند توجه به محیط زیست است و کودکان از سنین پایین آداب مواجهه و برخورد با محیط زیست را یاد می‌گیرند. در ایران نیز چند سالی بود که مدارس طبیعت فعالیت‌هایی را در زمینه آموزش این مسائل شروع کرده بودند که با کج سلیقگی رئیس فعلی سازمان محیط زیست و اعمال فشار‌های گوناگون که اکثرا از سر نادانی بود باعث شد که فعالیت مدارس طبیعت بسیار کمرنگ شود. وزیر جدید آموزش و پرورش با توجه به این اولویت ابلاغ شده توسط رئیس جمهور باید برای احیای این مدارس کاری کند.
بعد از این نکته مثبت در ابلاغیه روحانی باید سراغ یک نکته منفی در این ابلاغیه برویم. او به فراهم کردن زمینه مشارکت بخش خصوصی اشاره داشته است که اگر بپذیریم خصوصی سازی در باقی بخش‌های کشور اتفاق مثبتی است در حوزه آموزش و پرورش می‌تواند فاجعه آفرین باشد. دولت بر اساس اصل ۳۰ قانون اساسی این وظیفه را دارد که آموزش رایگان و باکیفیت را برای همه شهروندان ایجاد کند. اما با ورود بخش خصوصی به تعلیم و تربیت، مشکلات زیادی را شاهد هستیم. یکی از نمونه‌های آن رتبه‌های برتر کنکور امسال هستند که یک نفر هم از مدارس دولتی نبوده و این فاصله بین پولدار‌ها و بی پول‌ها و مدارس غیردولتی و مدارس دولتی نتیجه آن است.
روحانی چند مورد جدید هم به ابلاغیه حاجی میرزایی اضافه کرده است. مبارزه با فساد اداری، ابتکار عمل برای مقابله با تحریم‌های ظالمانه، سفر‌های استانی و پاسخگویی مستقیم به مردم، دفاع از مواضع دولت و پاسخگویی به شبهات مطرح شده و ارائه پیشنهادات و اجرای طرح‌های امیدآفرین نسبت به آینده از جمله مواردی است که به وزیر جدید ابلاغ شده است.
اگر به سراغ اولویت‌های تخصصی ابلاغ شده برویم به جز یک مورد که خطرات زیادی برای نظام تعلیم و تربیت دارد باقی موارد بسیار مهم و ضروری هستند. روحانی بر مهارت آموزی و توانمدسازی دانش‌آموزان برای ورود به بازار کار تاکید می‌کند و با توجه به آسیب‌های اجتماعی موجود در جامعه تاکیدی بر توانمندسازی اجتماعی و فرهنگی نیز دارد. تقویت مبانی ارزش‌های دینی و اخلاقی نیز جزو اولویت‌های ابلاغی محسوب می‌شود. فضای مجازی یکی از دغدغه‌های امروز خانواده‌ها برای فرزندان خود است که روحانی مراقبت از سلامت روحی و اخلاقی مدرسه به ویژه در زمینه استفاده از فضای مجازی را جزو اولویت‌های تخصصی آموزش و پرورش قرار داده است.
ارتقای بهره‌وری بودجه‌های دولتی، ساماندهی نیرو‌های انسانی و اجرای نظام رتبه‌بندی معلمان نیز از جمله مسائلی است که روحانی به حاجی میرزایی ابلاغ کرده است. ایجاد توازن در گرایش‌های مختلف تحصیلی در کنار بهبود برنامه‌های آموزشی جهت پاسخ‌دهی به تنوع دانش‌آموزان اعم از تنوع زبانی، جنسیتی و مکانی و افزایش توان خلاقیت، تفکر انتقادی و مهارت‌های نرم و کارآفرینی دانش‌آموزان نیز جزو اولویت‌های روحانی محسوب می‌شود.
اما موردی که در اولویت‌های تخصصی ابلاغ شده توسط رئیس جمهور دیده می‌شود و ای کاش این مورد حذف شده بود تاکید روحانی بر بحث «خرید خدمات آموزشی» است. حرکت به سمت جایگزین سازی تدریجی ارائه مستقیم خدمات آموزشی توسط دولت با خرید خدمت از جمله اولویت‌های ابلاغ شده به وزیر جدید است. خرید خدمات آموزشی به تعبیری از دولت در حوزه آموزش، سلب مسئولیت می‌کند. روحانی با توجه به دیدگاه‌هایی که در گذشته مطرح کرده بر این باور است که هزینه مدارس برای دولت گران است و باید فکری به حال این وضعیت کرد. نمی‌شود که هم به قول رئیس جمهور خدماتی گران ارائه کرد ولی با کیفیتی بسیار پایین. هر چند که وظیفه دولت ارائه خدمات آموزشی است و نمی‌تواند با بهانه‌هایی از این دست، شانه از زیر بار مسئولیت خالی کند. تجربه خرید خدمات آموزشی نیز نشان داده است که این طرح به هیچ وجه موفق نبوده و مشکلات ویژه‌ای برای معلمان خرید خدمت ایجاد کرده است. موارد متعددی از استثمار این معلمان توسط شرکت‌های مرتبط با آموزش و پرورش دیده شده که بدون قرار داد بعد از چند ماه مبلغ ناچیزی به حساب معلمان واریز کرده اند.
به هر صورت اکثر اولویت‌هایی که رئیس جمهور به وزیر جدید ابلاغ کرده بسیار مهم و ضروری هستند و حاجی میرزایی باید برنامه‌های اجرایی خود را در همین راستا تدوین کند و پیش ببرد. اما بهتر است در مواردی که گفته شد (خصوصی سازی و خرید خدمات) تجدید نظر شود یا به گونه‌ای سیاست ورزی شود که آقای رئیس جمهور هم آنچنان ناراحت نشوند! خصوصی سازی و خرید خدمات شاید در برخی بخش‌های دیگر کشور راهگشا باشند، اما قطعا در تعلیم و تربیت فاجعه به بار خواهند آورد.
