گزارش پرونده پدیده شاندیز در "دیدارنیوز" به بهانه حکم حبس ابد آقای مدیرعامل؛
دیدارنیوز ـ
مسلم تهوری: رسانه ها خبر داده اند حکم حبس ابد محسن پهلوان‌مقدم پس از برگزاری ۱۵ جلسه دادگاه صادر شده است.
جواد کریمی قدوسی، از نمایندگان مجلس در جلسه‌ای که دادستان مشهد و مقام‌های اطلاعاتی این شهر در آن حضور داشتند گفته است که این حکم قطعی شده، اما پرونده دیگر متهمان پدیده شاندیز مفتوح است.
محسن پهلوان مقدم کیست؟
محسن پهلوان، مدیرعامل ۴۸ ساله شرکت پدیده شاندیز در تیرماه سال ۱۳۹۲ در گفت‌وگو با نشریه زندگی ایده‌آل در معرفی خود گفته است: «بچه خیابان تهرانِ مشهد هستم. نسل در نسل، ما در کار‌های ساختمانی بودیم. کاشی‌کاری‌های حرم امام رضا و بقعه خواجه ربیع، کار پدربزرگ من بوده. برای همین ما هم در کار ساخت و ساز افتادیم... در تمام مدتی که در کار ساخت و ساز بودم، هر چند روز یک مرتبه به رستوران شاندیز سر می‌زدم. چون بهترین جایی بود که می‌توانستیم در مشهد غذا بخوریم. این رفت و آمد‌ها سبب شد ما یک کار مشارکتی را آغاز کنیم؛ سال ۱۳۷۶ بود که با همکاری یکی از رستوران‌های زنجیره‌ای شاندیز، رستوران شاندیز خیابان جردن تهران را برپا کردیم».
به این ترتیب محسن پهلوان از نیمه دهه هفتاد خورشیدی در دو حوزه رستوران‌داری و ساخت و ساز مشغول به فعالیت شد، ولی در ابتدای کار، سطح فعالیت او به اندازه‌ای نبود که توجه عموم را به خود جلب کند.
پهلوان‌مقدم بعد از آنکه دولت حامد کرزای در افغانستان بر سر کار آمد، همانند بسیاری از خراسانی‌ها برای کسب و کار به کابل رفت و یک شعبه از رستوران شاندیز را هم در آنجا راه‌اندازی کرد.
گفته شده است که این رستوران به محل محبوب برخی از شخصیت‌های سیاسی کابل تبدیل شد و زلمای خلیل‌زاد، سفیر وقت آمریکا در افغانستان از جمله مشتریان آن بوده است. موفقیت این رستوران زمینه‌ساز فعالیت گسترده‌تر شد.
محسن پهلوان مدعی است حق انحصاری تابلو‌های تبلیغاتی افغانستان را برای بیست سال دریافت کرده است. وی در این‌باره گفته است: «من به فکر یک تجارت دیگر در افغانستان افتادم؛ برای همین هم، تمام حق انحصاری بیلبورد‌های تبلیغاتی افغانستان را به مدت ۲۰ سال از حامد کرزای گرفتم. براساس قراردادی که با کرزای بستم، برای ۲۰ سال حق انحصاری بیلبورد‌ها به من واگذار شد. در یک دیدار رسمی، حامد کرزای به همراه ۷ تن از وزیرانش پای این قرارداد را امضا کردند. البته اصلا نمی‌دانستند فضای شهر را می‌فروشند».
پس از این حضور، محسن پهلوان در افغانستان وارد ساختمان سازی در این کشور شد و بعد از فعالیت‌هایی که در افغانستان داشت، فرد شناخته‌تر شده‌ای برای مقام‌های محلی خراسان شد.
شهر پدیده شاندیز
شرکت سهامی عام پهلوان‌مقدم با نام «سرمایه‌گذاری کاوشگران سهام» که در سال ۱۳۸۳ ثبت شده بود در آبان ۱۳۸۷ به شرکت «توسعه بین‌المللی صنعت گردشگری پدیده شاندیز» تغییر نام داد.
مدیرعامل پیشین پدیده شاندیز در شهریور ۱۳۸۸ شرکت جدیدی با سرمایه اولیه ۱۵۰ میلیارد تومان در قالب یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون سهام صد تومانی تاسیس کرد و نام آن را «ابنیه و ساختمان پدیده» گذاشت. هدف از تاسیس این شرکت، اجرای پروژه‌های ساختمانی شرکت اصلی عنوان شد. محسن پهلوان‌مقدم با فروش بخشی از سهام شرکت ابنیه و ساختمان به مردم، بخشی از منابع مالی مورد نیاز پروژه‌های خود را تامین کرد. این اقدام در آبان سال ۸۸ با عرضه ۱۰ درصد سهام به قیمت هر سهم ۲۰۰ تومان آغاز شد.
این شرکت اجرای پروژه‌ای بزرگ با عنوان «شهر رویایی پدیده شاندیز» را آغاز کرد. قرار بود این «شهر رویایی» دارای امکاناتی نظیر مراکز خرید، آپارتمان‌های مسکونی، هتل پنج ستاره، مجتمع‌های تجاری، باغ و نمایشگاه دائمی گل و گیاه، اماکن ورزشی و فرهنگی، پارک آبی و شهربازی سرپوشیده باشد. اجرای پروژه در مهرماه ۱۳۹۰ آغاز و اتمام پروژه پایان سال ۱۳۹۴ هدف‌گذاری شد.
در سال ۱۳۹۳ هم طرح مشابهی برای ایجاد «شهر افسانه‌ای کیش» در دستور کار این شرکت قرار گرفت. برای انجام این پروژه زمینی به مساحت دو هکتار در کیش خریده شد تا یک هتل ۵ ستاره همراه با مجتمع بزرگ اقامتی، مراکز همایش، مرکز خرید، اسکله بزرگ تفریحی، شهربازی سرپوشیده، پارک آبی، باغ گیاهان دریایی و امکاناتی دیگر در آن ساخته شود.
در زمان اوج فعالیت این شرکت، نام محسن پهلوان‌مقدم، محمدرضا ریاحی، سعید ورودی طرقبه، علیرضا یزدانی لنگرودی و علی‌اکبر عبدی فریمانی به عنوان بزرگترین سهامداران این شرکت به ثبت رسیده بود که پهلوان سمت ریاست هیات مدیره و سایرین، اعضای این هیات مدیره را تشکیل می‌دادند.
مدیرعامل پیشین پدیده شاندیز روایت جالبی از چگونگی شکل‌گیری مجموعه شهر پدیده شاندیز دارد. به گفته او «یک روز در یکی از باغ‌های شاندیز نشسته بودم. جمعی از دوستان بودیم و شهردار شاندیز هم بود. او من را دعوت کرد که فردای آن روز به دفتر شهردار بروم. روز بعد شهردار شاندیز به من گفت: یکی از پارک‌های شاندیز، تبدیل شده به پاتوق معتادان. از من خواهش کرد در این پارک سرمایه‌گذاری کنم. من اصلا در آن موقعیت نمی‌خواستم در ایران تجارت کنم؛ اما همین‌طوری حرف زدیم و رسیدیم به جایی که ۲۰۰ میلیون تومان در این پارک سرمایه‌گذاری کنیم و به مدت ۱۷ سال، از این فضا استفاده کنم، پس از ۱۷سال هم، همه چیز را به شهردار شاندیز تحویل بدهم. شوخی شوخی کار را آغاز کردم و یک دفعه تبدیل شد به جدی‌ترین پروژه‌ای که در دست دارم. آلوده کار شدم».
به تدریج با تبلیغات متنوع و گسترده پدیده، تقاضا برای خرید سهام شرکت ابنیه افزایش یافت، اما تنها ۱۵ درصد از سهام این شرکت برای عموم عرضه شد.
با افزایش تقاضای خرید و فروش سهام ابنیه، شرکت پشتیبانی سهام پدیده تاسیس شد و با دایر کردن شعب مختلف در سراسر ایران، امکانات بهتری برای خرید سهام این شرکت فراهم و همزمان این دفاتر معامله سهام به محلی برای بازاریابی پروژه‌های شرکت پدیده تبدیل شد. پیش‌فروش بسیاری از واحد‌ها منابع مالی جدیدی وارد مجموعه پدیده شاندیز کرد.
به دلیل میزان بالای تقاضا و همچنین عدم رغبت سهامداران برای فروش آن، قیمت سهام شرکت ابنیه به‌طور مستمر افزایش یافت. در نهایت قیمت هر سهم شرکت ابنیه از صد تومان در شهریور ۱۳۸۸ به ۱۲هزار تومان در آذر ۹۳ رسید. این رشد حباب‌گونه نه در بازار سهام و صنعت ساختمان وجود داشته و نه در هیچ فعالیت اقتصادی دیگری، این میزان بازدهی گزارش شده است.
رشد بی‌وقفه ارزش سهام ابنیه پدیده حساسیت را نسبت به این مجموعه و مالکان آن افزایش داد. به دنبال این حساسیت‌ها، مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام شرکت ابنیه و ساختمان پدیده شاندیز دی ماه ۹۳ برگزار شد.
در این مجمع تصمیم گرفته شد تا سرمایه شرکت به میزان ۵۰۰ درصد از محل مطالبات حال شده افزایش یابد. در پی این مصوبه هر یک سهم شرکت به ۶ سهم افزایش پیدا کرد و در نتیجه قیمت هر سهم به یک ششم کاهش یافت؛ به‌نحوی‌که قیمت سهام از ۱۲ هزار تومان به ۲ هزار تومان رسید. البته تعداد سهام هر سهامدار نیز شش برابر شد. این تصمیم که بیشتر برای کاهش حساسیت گرفته شد تغییری در وضعیت ارزش کل سهام شرکت نداد.
بازداشت و محاکمه متهمان پدیده شاندیز
پرونده پدیده شاندیز ۲۲ متهم دارد. از سال ۱۳۸۸ که شرکت پدیده شاندیز سهام خود را به مشتریان عرضه کرد، با افزایش و کاهش بهای سهام، هزاران سهامدار آن متضرر شدند.
مدیران پدیده متهم شده‌اند که با تبلیغات گسترده و اغواگرانه باعث تضییع حقوق سهامداران شده‌اند و برای فعالیت‌هایشان مجوز‌های قانونی لازم را نگرفته‌اند.
سهامداران پدیده در اعتراض به ضرر و زیان خود تجمع‌های متعددی را در مشهد و تهران ترتیب دادند. با اوج‌گیری اعتراض‌ها محسن پهلوان به اتهام «اخلال در نظام اقتصادی و مشارکت در کلاهبرداری» هفتم مرداد سال ۹۵ بازداشت شد.
صادق صفری نماینده دادستان خطاب به دادگاه، اخلال در نظام اقتصادی کشور، مشارکت در کلاهبرداری از طریق تبلیغات گسترده و خرید و فروش اوراق موسوم به سهام پدیده، تصاحب و حیف و میل اموال مردم و ارائه گزارش خلاف واقع را تنها بخش‌هایی از تخلفات متهمان؛ طبق کیفرخواست صادره از سوی دادسرای عمومی و انقلاب مشهد دانست.
غلامعلی صادقی، دادستان خراسان رضوی، اعلام کرد: «محسن پهلوان، مدیرعامل سابق پدیده شاندیز پس از احضار به دادسرای عمومی و انقلاب مشهد بازداشت و روانه زندان شد».
محسن پهلوان‌مقدم، متهم ردیف اول پرونده و مدیرعامل سابق شرکت پدیده، از دادگاه برای بازگرداندن دارایی‌های سهامداران مهلت خواسته بود.
صادق صفری، نماینده دادستان، اعلام کرد چند نفر از متهمان پرونده از فرصتی که دادگاه به آن‌ها داده بود برای استرداد اموال سهامداران استفاده کرده‌اند.
نخستین جلسه رسیدگی به اتهامات متهمان پرونده موسوم به شرکت پدیده، به ریاست قاضی منصوری در دادگاه ویژه رسیدگی به جرایم اخلالگران در نظام اقتصادی کشور ۲۲ اردیبهشت ماه سال جاری در مشهد برگزار شد.
رئیس دادگاه اشاره کرده بود که پرونده در حال حاضر دارای ۲۲ متهم و بیش از ۱۰۰ جلد بوده و پیگیری‌های قانونی در خصوص تخلفات احتمالی برخی مسئولان که در انجام وظایف خود قصور داشته‌اند، مفتوح است.
پیشتر نیز علیرضا رشیدیان، استاندار وقت خراسان رضوی، گفته بود: «مجموع بدهی شرکت پدیده هشت هزار میلیارد تومان» است.
سرانجام سهامداران
بعد از حکم محسن پهلوان و سایر متهمان، گام بعدی پرونده پدیده، احقاق حقوق از دست رفته سهامداران است که پس از تعیین تکلیف مسائل قضایی آن باید بدان رسیدگی شود.
یکی از سهامداران پدیده که چند سال پیش حدود ۵۰ میلیون سهم خریده بود در گفت‌وگو با دیدارنیوز عنوان کرد طی سفری که به مشهد مقدس داشتم سری به پدیده شاندیز زدم تا خبری از اوضاع و احوال بگیرم. یکسری دلال آنجا بودند و عنوان می‌کردند سهامت را در قبال ۲۵ میلیون تومان خریداریم. وجود دلال‌ها در حول و حوش پدیده نشان می‌دهد این داستان همچنان ادامه دارد و اکنون که قوه قضائیه با حضور ابراهیم رئیسی عزمی جدی در برخورد با مفسدان اقتصادی دارد، شایسته است هر چه سریعتر نسبت به احقاق حقوق از کف رفته سهامداران اقدام کند.
