نهم شهریور ماه روز جهانی یوزپلنگ است، روزی که خیلیها این روز را با کوشکی، دلبر، ایران و فیروز و حالا با پیروز میشناسند اما خطر انقراض همچنان آنها را تهدید می کند.
دیدارنیوز_نسرین نیکنام: حضور کوشکی و دلبر در پارک پردیسان سبب شد نگاهها به یوزپلنگ و آگاهی از تجربه زندگی در اسارات معطوف شود؛ از آنجاییکه تکثیر یوز طی سالهای اخیر جزء اولویت سازمان حفاظت محیط زیست بود بنابراین با محیا کردن شرایط در پارک مذکور و به کارگیری متخصصان تلاش کردند شرایط را برای زندگی و باروری "دلبر" مناسب شود، اما در نهایت تلاشها برای زادآوری موفقیت آمیز نبود و کوشکی و دلبر پس از سالها زندگی در غرب تهران راهی پارک توران سمنان در مرکز ایران شدند.
بعد از اینکه دامپزشکان اعلام کردند که دلبر دیگر شرایط باروری را ندارد، توجهها به سمت ایران و فیروز معطوف شد و نخستین خبرخوش یعنی باروری ایران، امید برای جلوگیری از انقراض یوزها قوت گرفت.
اردیبهشت ماه بود که خبر آمد ایران سه توله به دنیا آورده است و آنقدر این خبر برای دوست داران و فعالان محیط زیست خوشایند بود که خبر بارداری ایران را تحت پوشش قرار داد، اما این خوشی خیلی طول نکشید و چند روز بعد اعلام شد که یکی از تولهها به دلیل مشکلات مادرزادی تلف شده است.
حالا چشمها به دو یوز باقی مانده دوخته شده بود و مسوولان پارک توران دست به کار شدند ک که هرطور شده این دو یوز را که جنسیت آنها محل اختلاف شد را نگه دارند، اما باز هم در کمتر از چند روز بعد از تلف شدن یوز اول، یکی دیگر از تولهها از بین رفت و حالا شرایط حساس و نگرانیها بیشتر شده بود.
اما دامپزشکان و متخصصان امید خود را از دست ندادند و همه وقت و انرژی خود را معطوف به نگهداری از یوز سوم کردند یوزی که حالا او را با نام پیروز میشناسیم.
مراقبت جدی و شبانه روزی از پیروز نتیجه داد و او کم کم با خوردن شیر و ویتامینهای مختلف شروع به رشد کرد و حالا هم علیرضا شهرداری بازپرور و تیمارگر حیات وحش میگوید: شرایط پیروز مناسب است، اما با شرایط بدنی ایده ال یک یوز طبیعی فاصله دارد، اما مراقبت به شدت انجام میشود و حالا پیروز دیگر با گوشت سفید و قرمز تغذیه میشود و مکملهای دارویی برای تامین ویتامین و سایر نیازهای بدنی اش را دریافت میکند.
مسوول نگهداری پیروز تاکید کرد: فعلا شرایط خوب است، اما این به آن معنا نیست که دیگر نگرانی وجود ندارد، باید خیلی مراقب باشیم؛ امیدوارم روز به روز شرایط بهتر شود و روزی شاهد این باشیم که یک یوز مستقل با اندام درست داشته باشیم که میتواند مستقل زندگی کند.
در شرایطی که یوزپلنگ ایرانی با خطر انقراض دست و پنجه نرم میکند و سازمان حفاظت محیط زیست با صرف هزینههای میلیاردی در تلاش برای تکثیر این گونه در اسارت است، جان یوزپلنگها در زیستگاههایشان با خطراتی مانند تصادف با خودروها در خطر است. آخرین نمونه این چالش تصادف و تلف شدن یوز ماده در ۱۴ مردادماه در فاصله ۱۵ کیلومتری خارج از منطقه حفاظت شده توران (مناطق آزاد میامی) در حد فاصل سه راهی زیدر تا کاروانسرای میان دشت (محدوده کال تاغی) بود. محیط بانان پس از تصادف، یوز مادر و توله بزرگ دیگر همراه او را در زیستگاههای مجاور جاده و در حوزه استان سمنان مشاهده کردند، با توجه به مشاهده مادر و توله یوز همراه او، تیم پایش استان به همراه چند تن از تشکلهای مردم نهاد در منطقه مستقر شدند و پایشهای نظارتی را ادامه دادند.
حالا به نظر خبرهای خوشی در راه است و با تلاش همکاران محیط زیست استان سمنان و انجمن یوزپلنگ ایرانی بر اساس بانک اطلاعاتی شناسایی یوزهای منطقه توران، مشخص شد ماده یوز شناسایی شده "هلیا" نام دارد، یوز مادهای است که سال ۱۴۰۰ از مادرش هَرب جدا شد و امسال موفق شد چهار توله به دنیا بیاورد.
در زیستگاه هلیا آب، طعمه و امنیت وجود دارد چرا که محیط بانان این زیستگاه را پوشش میدهند، اما خبرها حاکی از آن است به دلیل کم بودن دام هلیا با خانواده از منطقه حفاظت شده خارج شده و به سمت میان دشت رفته است و نگرانیها از زمان بازگشت او و عبور آنها از جاده بیشتر شده است.