هوتک، قربانیان خود را بیشتر از میان کودکان انتخاب میکند و غرق شدن شش کودک دختر و پسر در هفته اخیر در روستاهای سیستان و بلوچستان مهر تائیدی بر این فرضیه است.
دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: اولین اتفاق ۲۵ ادیبهشت امسال در دشتیاری چابهار رخ داد و دو خواهر دانش آموز به نام مریم و رقیه هوت از روستای «سلور بازار» دشتیاری که برای تهیه آب به هوتک رفته بودند در داخل آن سقوط کرده و غرق شدند، در همان لحظه معلم ۳۰ سالهشان برای نجات این ۲ دانش آموز به داخل هوتک میرود که او هم جان خود را از دست میدهد؛ این در حالی است که درست یک روز قبلتر در روستای «عید و بازار»، کودک ۴ سالهای در هوتک سقوط میکند و جان خود را از دست میدهد.
هنوز غم از دست دادن این کودکان و معلم فداکار فراموش نشده بود که خبر رسید ساجده دختر ۱۱ ساله اهل روستای زهرآپ از توابع بخش پیرسهراب شهرستان چابهار جان خود را در هوتک از دست داد. اهالی میگویند او به همراه برادرش با هدف سیراب کردن دام کنار هوتک نزدیک روستاییشان میرود که سُر خورده و داخل هوتک میافتد و غرق میشود.
بیشتر بخوانید: مشکل دریاچه ارومیه نه با بازدید هوایی حل میشود نه با دستور!
هوتک یا همان آبگیر فصلی، با دو بهانه قربانیان خود را از میان کودکان انتخاب میکند، نخست کودکانی که برای استفاده از آب هوتک به سراغش میروند و دوم کودکانی که گله خود را برای سیراب شدن به کنار آن میبرند، اما ناغافل جانشان را از دست میدهند.
بخشدار پیرسهراب با اشاره به اینکه این روستاها علیرغم داشتن شبکه آب، ساکنان آن باز هم تمایل دارند از آب هوتک استفاده کنند و فرهنگ منطقه به نحوی است که استفاده از هوتک با زندگی مردم عجین است.البته این اتفاقها فقط مربوط به امروز و دیروز، امسال و پارسال نیست هر سال در فصل گرم سال ۳۰-۲۰ کودک قربانی هوتکها میشوند.
البته برخی معتقدند که با گسترش لوله کشی آب در روستاها کسی برای برداشت آب پای هوتکها نمیرود و بچهها برای فرار از گرما و بازی جذب هوتکها میشوند؛ چون در این روستاها خبری از تاپ و سرسره نیست و در غیاب چمن و توپ پلاستیکی فقط هوتک میماند و بچههای کلافه از گرما. به گفته یکی از فعالان اجتماعی سیستان و بلوچستان در قربانیگرفتن هوتکها نبود امکانات تفریحی سهم بالایی دارند.
محلیها و فعالان اجتماعی معتقدند اگر این هوتکها فنسکشی و ایمنسازی بشوند دیگر خطری جان بچهها را تهدید نمیکند هر چند به گفته محلیها برخی از هوتکها را با شاخوبرگهای درختان محلی حصارکشی کردهاند، اما بازدارنده نیست و این کار همت جهادی میخواهد. ایمن سازی هوتکها باید دغدغه شود تا دیگر شاهد مرگ کودکان نباشیم.
اهالی استان سیستان و بلوچستان طی سالهای متمادی برای تامین آب مورد نیازشان اقدام به حفر گودالهایی میکردند تا بتوانند از ذخیره آب باران در ماههای گرم سال استفاده کنند و بعضا هم برخی از این گودالها طبیعی بوده و اهالی از آنها هم برای تامین آب مصرفی استفاده میکنند، هر چند که این روزها مانند سالهای قبل کاربرد زیادی ندارند، اما وابستگی به این هوتکها همچنان در برخی روستاها وجود دارد.
عمق این هوتکها متفاوت است و بیشتر توسط بومیان همین مناطق ساخته شده و گفته میشود سابقه استفاده از این سیستم تامین آب و آبرسانی بیش از هزار سال قدمت دارد و بهترین تدبیر برای پیشگیری از مرگ کودکان تغییر نحوه دسترسی به آنها است.
یکی از اعضای شورای روستا زهرآپ با اشاره به اینکه عمق این هوتکها معمولا حدود دو متر است، میگوید: ۴۰ دقیقه طول کشیده تا توانستند پیکر ساجده را از تو هوتک پیدا کنند و وقتی هم به مرکز بهداشت میبرند، دکتری وجود نداشته است.
او در توضیح بیشتر میافزاید: پزشکان روستا ۲۰ روز در مرکز بهداشت حضور دارند و ۱۰ روز دیگر ماه را روستا از حضور پزشکان بهرهمند نیستند، با نبود پزشک اهالی از اورژانس کمک میگیرند و در نهایت فوت ساجده تائید میشود.
تکرار این تراژدی دردناک همچنان ادامه دارد و ممکن است درست در همین لحظهای که شما این گزارش را میخوانید در یکی دیگر از روستاهای سیستان و بلوچستان کودک دیگری اسیر هوتک و خانوادهای عزادار شود.
حالا که مسئولان در حال تسریع کردن روند آبرسانی بعد از گذشت چند دهه در استان سیستان و بلوچستان هستند، باید تدبیری هم برای پیشگیری از چنین اتفاقهایی را در دستور کار خود داشته باشند فقط امید است که این تدبیر، اسیر چند سال و چند دهه نشود.