معلمان خرید خدمت یا معلمان برون سپار نیرو‌های جوانی هستند که از سال ۱۳۹۳ به بعد مجوز رسمی برای بهره‌کشی از تخصص و جوانی آن‌ها توسط آموزش و پرورش صادر شد. کار زیاد در مقابل کمترین میزان حقوق و وضعیت ناپایدار شغلی تنها حاصل فعالیت‌های معلمان خرید خدمتی است که تنها ماموریت‌شان جبران کمبود نیروی کار در مناطق محروم است.
دیدارنیوز ـ دانش‌آموزان محروم‌ترین و دورافتاده‌ترین مناطق کشور را در سایه دانش خود مورد آموزش قرار می‌دهند، دلسوزانه در مناطقی که کمتر کسی حاضر به اشتغال در آنهاست به کار معلمی مشغولند. با این حال نه حقوق مناسبی می‌گیرند و نه وضعیت بیمه‌شان مشخص است، وضعیتی نامشخص به نام معلم خرید خدمت بودن را بر دوش می‌کشند و در بزنگاه‌های مختلف به جای برخورداری از حمایت آموزش و پرورش با پیمانکاری که زورش پر زورتر از آنهاست مواجه شده و فریادرسی هم ندارند.
پای استخدام‌شان که به میان می‌آید گرفتار ماده ۲۸ و احراز صلاحیت‌شان برای معلمی می‌شوند، صلاحیتی که البته طی سال‌ها فعالیت و تدریس‌شان هنوز برای آموزش و پرورش محرز نشده و مشخص نیست تاکنون بر اساس کدام ضوابط و صلاحیت اقدام به تدریس و آموزش نسل آینده می‌کردند و اصولا کدام سرفصل‌ها و ضوابط به‌کارگیری معلمان تغییر کرده است که معلمانی با سابقه چند سال فعالیت در زمان استخدام باید آزمون تعیین صلاحیت بدهند.
طرح به‌کارگیری معلمان خرید خدمتی یا نیرو‌های برون‌سپار از سال ۱۳۹۳ برای تامین معلمان مورد نیاز در مناطق محروم رقم خورد و از آن سال تاکنون معلمان بسیاری به امید پرورش دانش‌آموزان و تامین آینده خود و رسمی شدن در آموزش و پرورش به عنوان معلم مشغول کارند، امیدی که به نظر می‌رسد تنها یک سراب و توهم خوش آب و رنگ برای جوانان تحصیلکرده‌ای است که معلمی را به عنوان شغل آینده خود دنبال کرده‌اند.
جالب آنکه این گروه حتی در طرح رتبه‌بندی معلمان نیز مورد توجه قرار نگرفته و هیچ کس حتی تشکیلات رسمی معلمان مانند کانون صنفی معلمان نیز به فریاد آن‌ها نرسیده است. در واقع به نظر می‌رسد این افراد به عنوان معلم به رسمیت شناخته نشده‌اند و تنها ابزاری بوده‌اند برای کاهش هزینه آموزش و پرورش و سودجویی افسارگسیخته دولت‌هایی که نگاهی ابزار محور به انسان و سرمایه اجتماعی کشور دارند.
به نظر می‌رسد سود اصلی این طرح به جیب موسسات پیمانکاری می‌رود که طرف قرارداد با آموزش و پرورش بوده و نیروی متخصص را با ارزان‌ترین قیمت و نازل‌ترین شرایط ممکن در اختیار این سازمان قرار داده و برای بهره‌کشی از نیروی کار جوان و تحصیلکرده دست در دست آموزش و پرورش گذاشته‌اند.
یکی از معلمان خرید خدمت مشکلاتش را در قالب یک ویس برای خبرنگار جامعه ۲۴ فرستاده و سعی می‌کند که توجه خبرنگاران را به شرایط سخت معلمان خرید خدمت جلب کند:
عبدالخالق لکی زهی، نماینده معلمان خرید خدمتی سیستان و بلوچستان که خود مدت ۶ سال است به عنوان معلم خرید خدمت در نقطه صفر مرزی این استان مشغول به کار است درباره مشکلات معلمان خرید خدمتی می‌گوید: «معلمان خرید خدمتی از نظر ساعات تدریس هیچ فرقی با معلمان رسمی ندارند، یعنی همان زحمت و تلاشی را که معلم رسمی متحمل می‌شود معلم خرید خدمتی هم متحمل می‌شود، اما معلمان خرید خدمتی برعکس معلمان رسمی امنیت شغلی ندارند بلکه قراردادی بوده و به واسطه یک موسسه یا پیمانکار حقوق و بیمه خود را دریافت می‌کند تا در آینده این گروه از معلمان بعد از چند سال زحمت و تلاش مدعی استخدام در آموزش و پرورش نشوند.»
«بر اساس بخشنامه‌ای که سال گذشته ابلاغ شد قرار شد که حقوق معلمان خرید خدمت را بر اساس ۲۴ ساعت در هفته پرداخت کنند که این بخشنامه باعث شد حقوق ما ۵۰ درصد کاهش یافته و از ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان در سال تحصیلی گذشته (بر مبنای ۴۴ ساعت) به ۲ میلیون تومان در سال تحصیلی جاری (بر مبنای ۲۴ ساعت) برسد. معلمی را می‌شناسم که ۸ سال در مناطق مرزی و صعب‌العبور زحمت کشیده و امروز با چنین شرایط سختی مواجه است. معلم در هفته ۲۴ ساعت تدریس و آموزش در مدرسه دارد، اما جدا از آموزش در مدرسه معلم باید طرح درس تعریف کند، سوال امتحانی طرح کرده و اوراق را تصحیح کند و باید برای حضور در کلاس درس اطلاعات خود را هم به روز کند. آیا این موارد در آن ۲۴ ساعت اتفاق می‌افتد؟، قطعا خیر.»
«طرح معلم خرید خدمت برای تامین معلم در مناطقی است که آموزش و پرورش با کمبود شدید نیروی انسانی مواجه است. این طرح برای دولت مقرون به صرفه است، زیرا به جای اینکه حقوق ۸ میلیون تومانی به یک معلم رسمی پرداخت کند، با پرداخت ماهی ۲ میلیون تومان معلمانی را با شرایط کاری معلمان رسمی استخدام کرده که لازم نیست تابستان و عید هم برای‌شان بیمه و حقوق پرداخت کند. این طرح مورد استقبال هر دولتی قرار می‌گیرد، اما انتظار داشتیم دولت رئیسی که خود را دولت محرومان می‌داند به ۸ سال زجر معیشتی معلمان خرید خدمتی پایان بدهد، اما نه تنها تغییری حاصل نشد که با کاهش حقوق مواجه شده‌ایم.»
«مگر نمایندگان ما در مجلس برای ما کاری کنند وگرنه شرایط معلمان خرید خدمتی روز به روز بدتر می‌شود. یکی از مشکلات ما آن است که همواره تا پایان سال تحصیلی بلاتکلیف هستیم، در سال تحصیلی جاری نیز هنوز قرارداد نداریم و بدون هیچگونه قراردادی با آموزش و پرورش همکاری می‌کنیم. طرف قرارداد ما، موسسه واسطه است و این موسسه طرف قرارداد با آموزش و پرورش. در واقع این موسسات برای این تشکیل شده‌اند که معلمان را جذب کنند بدون اینکه تعهد استخدامی برای آموزش و پرورش ایجاد شود.»
«برخی گمان می‌کنند ما در مدارس غیرانتفاعی کار می‌کنیم، این درست نیست، معلمان خرید خدمت در مدارس دولتی کار می‌کنند و کد معلم کد مستقل دولتی است؛ این طرح به نفع دولت بود، اما به نفع معلم نیست. امروز معلمان رسمی پیگیر رتبه‌بندی و افزایش حقوق هستند، اما ما به دنبال امنیت شغلی بوده و نه تنها افزایش حقوق نداریم که با کاهش حقوق مواجه شده‌ایم. بعد از گذشت سه ماه ما حقوقی نگرفته‌ایم و تازه چند روزی است که مبلغ ۴ میلیون تومان را به صورت علی‌الحساب به ما پرداخت کرده‌اند. اما مشخص نیست این مبلغ حقوق یک ماه است یا ۲ ماه یا ۳ ماه؟ این پرداخت قرار بود بر مبنای حقوق سال گذشته باشد، به علاوه آنکه این میزان به همه استان‌ها پرداخت نشده است و مثلا مبلغ علی‌الحساب به استان خراسان از این مبلغ کمتر بوده است.»
«نمایندگان انقلابی با دیوان محسبات نامه‌نگاری کرده و پیگیر این مشکلات هستند ما هم امیدواریم مشکلات حل شود، بر این طرح هیچ نظارتی نیست و وزارت آموزش و پرورش هم نگاه دقیقی به آن ندارد مثلا هنوز مشخص نیست تعداد دقیق معلمان خرید خدمت چقدر است. کمیسیون آموزش مجلس می‌گوید ۳۲ هزار نفر و دیگری می‌گوید ۱۸ هزار نفر.»
گزارش از شادی مکی
