گردن شهرداری از مو نازک‌تر است (گفت‌وگو با زهرا نژادبهرام، عضو هیات‌رئیسه شورای شهر تهران)

دیدارنیوز ـ برف و باران گرچه یک موهبت الهی است، اما در یک چشم به هم زدن چنان می‌تواند مسئولان شهری را غافلگیر کند که تا مدت‌ها خسارات آن جبران نشود؛ بنابراین می‌طلبد که مدیریت شهری با برنامه‌های راهبردی به مدیریت بحران پس از بروز حوادث توجه ویژه داشته باشد. زهرا نژادبهرام، عضو هیات‌رئیسه شورای شهر تهران درباره مدیریت بحران در شهر تهران در گفت وگو با خبرنگار «آرمان» می‌گوید: زلزله، سیلاب و فرونشست زمین سه خطر اصلی هستند که همواره شهر تهران را تهدید می‌کنند؛ بنابراین ما باید طراحی لازم را برای کنترل این حوادث داشته باشیم. حال اگر به هر دلیلی خواستیم همه مشکلات را به گردن مدیریت شهری بیندازیم، بحث دیگری است، اما باید حواسمان باشد که اگر قصد حل مسائل را داریم، باید به مدیریت جامع شهری بپردازیم. در غیر این صورت گردن شهرداری از مو نازک‌تر است.

سال گذشته شاهد بودیم که که بارش برف در تهران زندگی برخی شهروندان را مختل کرد. آنچنان که در برخی نقاط درختان شکستند و کمبود کيسه‌های شن و نمک در معابر و سقوط تعدادی از داربست‌های موقت روی مخازن شن و ماسه اجازه نداد تا در برخی معابر کار نمک‌پاشی به درستی انجام شود. حال با توجه به اینکه در فصل پاییز هستیم و در آستانه فصل زمستان قرار داریم. میزان آماده‌باش‌ها باید به چه صورت باشد؟

در ابتدا باید بگویم که حوادث طبیعی براساس نزولات آسمانی پدیده کاملا رایجی است که در تمام دنیا اتفاق می‌افتد. آنچنان که می‌توانیم در این راستا به بروز طوفان‌ها در آمریکا یا بروز سیلاب‌ها در چین اشاره کنیم. بنابراین باید برای مقابله با این گونه حوادث ظرفیت‌های لازم را درون شهرها ایجاد کنیم تا از بروز خطرات جدی توسط سیلاب‌ها پیشگیری به عمل آید. در واقع مدیریت شهری باید نسبت به این مساله حساس باشد و اقدامات لازم را انجام دهد. آنچنان که ضرورت دارد تجهیزات خود را از نظر مدیریتی غنی کند تا در صورت بروز حوادث به مهار آن بپردازد. این‌گونه است که خسارت کمتری در شهرها به شهروندان تحمیل می‌شود. در ارتباط با حوادث طبیعی سال گذشته تا جایی که بنده به خاطر دارم، بیشترین مسائل مربوط به جاده‌های ورودی به شهر تهران بود. به گونه‌ای که در داخل شهر تهران اصلا مشکلی به نام بسته شدن معبرها وجود نداشت. حتی معابر اصلی در ساعت اولیه حوادث سال گذشته فعال بودند و در ساعت‌های بعدی هم معابر درجه دو، سه و چهار به فعالیت خود ادامه دادند. این در حالی است که مسدود شدن جاده‌ها هنگام بارش برف مربوط به حوزه مدیریت شهری نیست و به وزارت راه و ترابری و وزارت راه و شهرسازی برمی‌گردد. برای مثال اگر اتوبان قم، کرج یا شریان‌های ارتباطی دیگر بسته می‌شود، ارتباطی به مدیریت شهری تهران ندارد. از سوی دیگر، در ارتباط با مشکل شکستگی درختان باید گفت که در تمام دنیا شهروندان به کمک می‌آیند، چراکه وقتی حجم وسیعی از برف باریده می‌شود، باید همگی دست به دست هم بدهیم. حتی اگر شهرداری خیلی مجهز باشد. با این حال باید شهرداری نسبت به ظرفیت‌های مختلف در شهر امکانات لازم را فراهم کند و آمادگی لازم را داشته باشد تا کمترین هزینه به شهروندان وارد شود و بتوانیم بیشترین بهره‌مندی را از فعالیت مشترک شهروندان و مدیریت شهری داشته باشیم.

با توجه به نکاتی که اشاره کردید، عده‌ای از کم‌کاری شهرداری تهران در پی بارش برف سال گذشته انتقاد کردند و عملکرد این ارگان را ناکافی دانستند.

باید نسبت به تمام مسائل شهر با دقت بیشتری توجه کنیم. البته اولویت شهرداری تهران ایمنی زندگی شهروندان است و سپس وارد مراحل بعدی می‌شود. بنابراین تمام تلاش مدیریت شهری در همین راستا است که بتواند کاری را انجام دهد. بنده فکر می‌کنم اتفاقات خوبی در این عرصه افتاده است. نباید فکر کنیم که شهرداری و مدیریت شهری به تنهایی می‌توانند بحران‌ها را مدیریت کنند. باید همه نهادها دست به دست هم دهند. اینکه بگویم معضل فرونشست زمین فقط متعلق به شهرداری است یا عدم کنترل سیلاب توسط کانال‌ها را باید شهرداری به تنهایی پیگیری کند، کم لطفی است. در واقع در زمان بروز حوادث اداره آب، برق، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و وزارت صنایع و معادن هم نقش داشته‌اند، چرا که به همه اجازه ایجاد صنایع مزاحم را داده‌اند. بنابراین اگر به دنبال مجموعه مدیریت واحد شهری می‌گردیم، باید چنین رویکردی را داشته باشیم تا بتوانیم همه عوامل را با هم مدیریت و هدایت کنیم. از سوی دیگر، زلزله، سیلاب و فرونشست زمین سه خطر اصلی هستند که همواره شهر تهران را تهدید می‌کنند. بنابراین ما باید طراحی لازم را برای کنترل این حوادث داشته باشیم. حال اگر به هر دلیلی خواستیم همه مشکلات را به گردن مدیریت شهری بیندازیم، بحث دیگری است، اما باید حواسمان باشد که اگر قصد حل مسائل را داریم، باید به مدیریت جامع شهری بپردازیم. در غیر این صورت گردن شهرداری از مو نازک‌تر است. در واقع باید بگویم که مجموعه مدیریت شهری در یک جا کنترل نمی‌شود و همه دستگاه‌ها مسیر خود را طی می‌کنند. از این رو طبیعی است که مشکلات جدی درون شهر وارد شوند. حتی گاهی اوقات موازی‌کاری و تهاترکاری دستگاه‌ها اقدامات یکدیگر را خنثی می‌کند و موجب می‌شود مجموعه عوامل در مسیر اصلی خود حرکت نکند. با این حال ما باید به دنبال لایحه مدیریت واحد شهری باشیم و شما هم به عنوان رسانه باید نسبت به این قضیه واکنش نشان دهید و ضرورتش را بیشتر از گذشته اعلام کنید. این لایحه هنوز در کمیسیون‌های دولت در حال رفت‌وآمد است و فکر می‌کنم اگر امروز مطالبه شما بیشتر مورد توجه قرار گیرد، به نتیجه خواهد رسید.

سازمان آتش‌نشانی همواره در ساماندهی بحران‌ها نقش بسزایی دارد. از این رو ضرورت دارد که تجهیزاتش توسعه یابد. با توجه به این مساله شورای شهر تهران چه اقداماتی را در این راستا انجام داده است؟

شورای شهر تهران نسبت به دو موضوع حساسیت داشت تا به آنها توجه ویژه شود. یکی تجهیزات سازمان آتش‌نشانی بود و دیگری این بود که با بروز گرفتگی کانال‌ها لایروبی صورت گیرد. از این رو بودجه لازم در اختیار مدیریت شهری به ویژه در حوزه خدمات شهری قرار گرفت. با این حال به رغم انقباضی بودن بودجه مدیریت خدمات شهری تا جایی که امکان داشت به بودجه آتش‌نشانی با توجه به هزینه‌های مادی و انسانی این سازمان نگاه ویژه‌ای شد. آنچنان که نگاه اعضای شورای شهر تهران نسبت به اختصاص بودجه سازمان آتش‌نشانی کاملا متفاوت بود، چرا که در زمان بروز حوادث افرادی که به رفع بحران کمک می‌کنند، پرسنل سازمان آتش‌نشانی هستند. این در حالی است که این افراد جدا از کمک‌های خاص کارهای دیگر هم انجام می‌دهند.

منبع: آرمان/نگین باقری/۱۶ مهر ۹۷