۸ آذر سرآغاز شروع مذاکرات وین با حضور نمایندگان دولت سیزدهم ایران است. اقتصاد ایران چشم انتظار نتیجه مذاکرات برجامی است. با روزشمار مذاکرات وین که ۲ روز دیگر انجام می‌شود با دیدار همراه باشید.
دیدارنیوز ـ پرستو بهرامی‌راد: تکاپو برای مذاکرات وین بسیار بالا رفته است. پایتخت‌های مرتبط به پرونده برجام هر کدام به نحوی واکنش‌هایی داشته اند. البته که موضوع تظاهرات کشاورزان شهر اصفهان و اتفاقات پیرامونش امروز جزء اخبار پر بازدید جهان در مورد ایران است. با این حال هنوز پیش بینی مذاکرات ۸ آذر در گراند هتل وین طرفداران خود را در اخبار بین المللی دارد.
شمارش معکوس برای مذاکرات وین به اعداد پایانی رسیده است. در این روز‌ها نیز اظهارنظر‌های مختلفی به صورت پینگ پنگی از پایتخت کشور‌های قاره آسیا تا آمریکا شنیده می‌شود. اظهاراتی که هنوز سرنوشت مسیر را به طور دقیق نشان نمی‌دهد.
امروز نیز علی باقری کنی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه در راس هیاتی برای شرکت در دور آتی نشست کمیسیون مشترک برجام وارد وین پایتخت اتریش شده است. باید دید که تیم مذاکره کننده ایرانی تشکیل شده از چه افرادی است. بدون شک این دور از مذاکرات تعیین کننده رویکرد اصلی‌‍ای است که دولت سیزدهم در خصوص پرونده برجام و تحریم‌ها در پی خواهد گرفت.
اولین ضربه روی میز پینگ پنگ را ایران زده است. با این حال هنوز صحبت‌های مقامات ایرانی کلی است و نمی‌توان رویکرد دولت جدید را بر اساس آن حدس زد. برهمین اساس کارشناسان نتوانسته اند به طور دقیق راهی که قرار است که در مذاکرات طی شود را مورد بررسی قرار دهند.
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز گذشته گفته است که مذاکرات هفته آینده در وین درباره موضوع برجام و بازگشت آمریکا به برجام است و درباره مسائل هسته‌ای نیست. این سخنان بعد از سفر رافائل گروسی، مدیرکل سازمان آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران مطرح شده است. ایران در وهله اول مطرح کرده بود که سفر گروسی به ایران با نتایج خوبی همراه بوده است. اما مدیر کل آژانس این سفر را بی نتیجه خوانده است. همین موضوع باعث اظهار نظر‌های مختلف و نگرانی در خصوص مذاکرات آتی در وین شده است. برهمین اساس اسلامی با طرح این موضوع سعی دارد نشان دهد که مذاکرات وین با اظهارات گروسی در خطر نخواهد بود و البته هشداری به طرف‌های مقابل ایران نیز داده باشد.
امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران نیز به تازگی مطرح کرده که اگر طرف‌های مقابل آماده بازگشت به تعهدات کامل خود و رفع تحریم‌ها باشند، دستیابی به یک توافق خوب و حتی فوری امکان‌پذیر است. همزمان با اظهارات وزیر خارجه ایران سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت خارجه و علی باقری کنی، معاون سیاسی وزارت‌خانه و مذاکره‌کننده ارشد ایران نیز سخنان مشابهی گفته‌اند.
البته علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران در مصاحبه جدیدی که با روزنامه ایندیپندنت داشته تا حدودی از نقشه راه ایران پرده برداشته است. باقری مطرح کرده که هر گونه پیشرفت در مسیر مذاکرات باید با لغو همه تحریم‌های آمریکا همراه باشد. البته نوع تحریم‌هایی که ایران خواستار لغو آن‌ها نیز هست را مشخص کرده است. او بیان کرده است: «لغو تمامی تحریم‌های مرتبط با برجام از جمله تحریم‌های اعمال شده در چارچوب کارزار فشار حداکثری، شرط لازم برای موفقیت در مذاکرات است.» باقری به این ترتیب تمامی تحریم‌های وضع شده در دوران ترامپ را هدف گرفته است. تحریم‌هایی که آمریکایی‌ها مدعی هستند که برخی از آن‌ها به دلایلی غیر از مسئله هسته‌ای وضع شده است.
اقتصاد ایران به دلیل تحریم‌ها مختل شده است و شاهد مشکلات فراوان در کشور به دلیل ادامه این شرایط هستیم. اولین ضربه ایران در سخنان مقاماتش نشان از این دارد که ایران حاضر به بازگشت به تعهدات خود در صورت لغو تحریم‌های اقتصادی است.
ضربه‌های واشتگتن این روز‌ها به توپ مذاکرات وین نه محکم و نه آرام است. در حقیقت مقامات آمریکایی یک روز پا پیش می‌گذارند و فردا حملات شدیدی به تهران می‌کنند. البته روش مذاکراتی آمریکایی‌ها همیشه اینگونه بوده است و سعی می‌کنند دست بالا را در هر حالتی نگه دارند و تیم مذاکراتی مقابل را گیج کنند.
این روز‌ها رابرت مالی که مرد اول واشنگتن در خصوص پرونده برجام است، سعی دارد خیلی خبرساز و جنجالی رفتار نکند. در هفته اخیر هم به کشور‌های عربی منطقه خلیج فار سفر کرده بود تا منطقه را اماده مذاکرات وین کند. در پایان این سفر‌ها نیز گفته است که این کشور‌ها آماده اند که در صورت بازگشت ایران به تعهدات خود در برجام، روابط دیپلماتیک و اقتصادی خود با ایران را گسترش دهند، تا ایران هم از نظر دیپلماتیک و هم از نظر اقتصادی در منطقه مشارکت داشته باشد. به گفته این مقام آمریکایی تمام کشور‌های منطقه خلیج فارس موافتند که درحال حاضر بازگشت به برجام حیاتی است.
آمریکا بار‌ها اعلام کرده که حاضر به بازگشت به برجام است. مالی نیز به تازگی بیان کرده است که آمریکا حاضر است تمام تحریم‌هایی را که با این توافق تناقض دارند لغو کند. همچنین این مقام آمریکایی به طور صریح از مقامات ایرانی برای گفتگوی رو در رو دعوت به عمل اورده است. او در مصاحبه‌ای گفته است: «ما و مقامات ایرانی در یک هتل اقامت خواهیم داشت و باید صبر کنیم ببینیم دیگران که با ایران بر سر میز (مذاکره) صحبت می‌کنند چه چیزی (به ما) گزارش می‌دهند. البته نباید این گونه باشد، زیرا ما بار‌ها به ایران گفته ایم که اگر خواهان حصول نتیجه و رسیدن هرچه سریعتر به نتیجه هستید، بهتر است که رو در روی ما بنشینید.»
غربی‌ها و مخصوصاً آمریکایی‌ها از سرعت توسعه برنامه هسته‌ای ایران به شدت نگران هستند و وقت را برای احیای پرونده برجام بسیار کوتاه می‌بینند. از سوی دیگر هیات آمریکایی در وین که مالی هدایت آن را بر عهده دارد اعلام کرده‌اند که نشانه‌های ترغیب کننده و امیدبخشی از تیم ایرانی را تا امروز شاهد نبودند.
واشنگتن سعی دراد ضربه‌ای بزند که بازگشتی داشته باشد تا بتواند بازی را ادامه دهد. در این راه هم سعی دارد بازی مذاکراتی قوی را در پیش بگیرد و فعلاً توپ را در به زمین ایران انداخته است. مقامات آمریکایی سعی دارند نشان دهند که ما خواهان توافق هستیم و اگر مذاکرات به نتیجه نرسد، ایران نخواسته است.
بروکسل سعی دارد با ضربات حساب شده خود جریان بغرنج برجام را به سرانجامی برساند. اروپا از آغاز مذاکرات وین تلاش می‌کند که پرونده برجام هر چه زودتر به سمت احیا حرکت کند. با این حال تا به امروز در این امر موفق عمل نکرده است و شرایط بلاتکلیف باقی مانده است.
امروز جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با وزیر خارجه ایران به گفتگو پرداخته است. در این گفتگو بورل تاکید کرده که تنها راه برداشتن تحریم‌های ایران، احیای برجام است که از این طریق هم ایران به حقوق خود می‌رسد و هم جامعه بین الملل از ماهیت صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران اطمینان پیدا می‌کنند.
در حقیقت بروکسل هم سعی دارد مانند واشنگتن این اطمینان را به تهران دهد که با احیای برجام تحریم‌های ایران برداشته می‌شود. حال باید دید که چه میزان این تضمین بروکسل در مذاکرات ۸ آذر کارساز خواهد بود.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از آغاز مذاکرات وین تنها مقام حاضر در مذاکرات وین است که اخبار مربوط به مذاکرات را به سرعت پخش می‌کند. البته در ماه‌های گذشته نیز توئیت‌های کنایه آمیزی فراوانی در مورد سخنان مقامات ایرانی داشته است. تا جایی که بسیاری این رفتار او را حمل بر موافقت صد در صد روسیه بر احیای برجام دانسته اند.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تازگی در توئیتر خود نوشته است که رایزنی‌های غیررسمی کشور‌های عضو برجام در قالب‌های مختلف طی تعطیلات آخر هفته آغاز می‌شود. دلیل سفر امروز علی باقری به وین دو روز قبل از شروع مذاکرات را در همین توئیت می‌توان یافت.
روسیه در این دور از مذاکرات سعی دارد ایران را به سمت احیای برجام ببرد. حال در ظاهر امر این برخورد از مسکو تا به امروز نمایان بوده است. حال باید دید در جریان مذاکرات این کشور که از حامیان ایران محسوب می‌شود به کدام سمت حرکت می‌کند.
تل آویو نگران‌تر از همیشه در خصوص مذاکرات وین اظهار نظر می‌کند. اسرائیل جزء مخالفین سرسخت پرونده برجام بوده و است. در این شرایط نیز مقامات اسرائیلی دست به سفر‌های متعدد به کشور‌های مختلف زده اند.
اسرائیل، ایران را رقیب قدرتمند خود در منطقه می‌داند و هسته‌ای شدن ایران را خطر جدی برای خود متصور می‌شود. بنی گانتس، وزیر دفاع اسرائیل به تازگی گفته است: «فقط توافقی که افزون بر فعالیت‌های اتمی، برنامه موشکی ایران را در بر گیرد، توافقی خوب است.» مقامات اسرائیلی سعی دارند در این روز‌های مانده به مذاکرات وین زیر میز بزنند و شرایط را پیچیده‌تر کنند.
با این حال برخی از کارشناسان معتقد هستند که با شکلگیری توافقی میان تهران و واشنگتن، تل آویو نیز مجبور به پذیرش این توافق است.
فقط دو روز به مذاکرات وین مانده است و بسیاری در داخل و خارج ایران و آمریکا منتظر نتیجه این دور از مذاکرات هستند. بدون شک نتیجه این دور از مذاکرات راه دولت بایدن و دولت رئیسی را در مقابل هم مشخص می‌کند. راهی که شاید به باز شدن در‌های اقتصادی ایران و یا بسته بودن آن بیانجامد.
