چرا ژاوی می‌تواند بارسلونا را دوباره به اوج برگرداند؟

دیدارنیوز - ایده پرطرفدار جدید در فوتبال مدرن برای بزرگترین باشگاه‌های اروپایی که فوق ستاره‌های سابق خود را به عنوان مربی به کار بگیرند، چندان خوب پیش نمی‌رود.

اوله‌گونار سولسشر همچنان در منچستریونایتد با مشکلات دست و پنجه نرم می‌کند، آندره‌آ پیرلو سال گذشته تنها یک فصل ناامیدکننده را در یوونتوس پشت سر گذاشت و بازگشت فرانک لمپارد به چلسی نیز به شکلی که هر دو طرف امید داشتند به پایان نرسید.

روی آوردن بارسلونا به رونالد کومان در تابستان ۲۰۲۰ نیز اشتباه بود؛ چرا که بزرگترین شایستگی او برای قبول این سمت به ثمر رساندن گلی بود که باعث قهرمانی آن‌ها در جام باشگاه‌های اروپای ۱۹۹۲ شد؛ بنابراین جای تعجب ندارد که شاید بعضی از افراد تردید‌هایی درباره تصمیم بارسلونا برای جانشین کردن کومان با ژاوی دارند؛ مربی‌ای که تنها تجربه سرمربیگری‌اش در طول دو سال اخیر در تیم قطری السد به دست آمده است.

اما می‌توان گفت که این بدبینی تقریبا بی‌جاست- ژاوی صرفا، چون نام بزرگی دارد برای این کار انتخاب نشده است. او شش سال و نیم پس از آخرین بازی‌اش در نوکمپ به عنوان یک بازیکن، حالا با ایده‌هایی واضح درباره آنچه می‌خواهد انجام دهد به عنوان یک مربی به بارسلونا برمی‌گردد.

هیچ مربی‌ای وقتی به شغل رویایی‌اش رسیده، به اندازه ژاوی در بارسلونا عمیقا به تمامی ابعادش فکر نکرده است. ژاوی ژوئن گذشته در دیداری که از پایتخت کاتالان داشت گفت:” مردم شاید بگویند که من آماده نیستم، اما من آماده‌ام. حس می‌کنم برای هدایت بارسلونا آماده هستم. این حرف را صادقانه می‌زنم و باشگاه و تمام شرایط حول آن را می‌شناسم. ”

ژاوی ادامه‌دهنده میراثی است که در بارسلونا توسط یوهان کرویف پایه‌گذاری شد و توسط گواردیولا ادامه پیدا کرد.

فوتبالیست‌های کمی هستند که به آن اندازه که از حضور ژاوی در بارسلونا صحبت شده، از انتخاب‌شان به عنوان سرمربی آینده باشگاهی صحبت شده باشد. او در طول ۱۷ سال حضورش در تیم اول با سبک بازی‌اش توانست بازی هجومی تیمش را سازماندهی کرده و هم تیمی‌هایش را با دامنه پاسکاری خارق‌العاده‌اش در سراسر زمین به حرکت درآورد.

علاوه بر کسب هشت عنوان قهرمانی در لالیگا و چهار لیگ قهرمانان، ژاوی همواره و از صمیم قلب درباره سبک تاکتیکی خاص و فلسفه کلی باشگاه صحبت می‌کرد- و خودش را در جایگاه وارث مستقیم بازیکنان و مربیان سابق بارسلونا مانند پپ گواردیولا و یوهان کرویف قرار می‌داد. این موضوع جایگاه ویژه و ارزشمندی در بین هواداران بارسلونا به او می‌داد، اما تعداد کمی می‌توانند مدعی شوند که او عمیقا به این فکر نکرده که اگر روی نیمکت این تیم بنشیند چه کاری انجام خواهد داد. او حتی اختلاف نظر‌هایی با مربیانش هم داشت- شامل لوییس انریکه در بارسلونا و ویسنته دل‌بوسکه در تیم ملی اسپانیا- وقتی حس می‌کرد که این تیم‌ها از اصولی که اهمیت زیادی در موفقیت‌شان داشت، فاصله گرفته‌اند.

ژاوی در سال ۲۰۱۵ پذیرفت که دیگر نمی‌تواند بارسا را از میانه زمین به پیش ببرد و حتی تصمیمش برای انتقال به قطر در همین سال نیز بخشی از طرح کلی‌ای بود که در ذهن داشت. او در طول چهار سال بازی در لیگ ستارگان قطر در هدایت بازیکنان جوان‌تر باشگاه نقش داشت، در حالی که مشغول دریافت مدارک مربیگری‌اش نیز بود و در ژوئن ۲۰۱۹ توانست مدرک حرفه‌ای یوفا را دریافت کند.

او در همان تابستان کفش‌هایش را آویخت و هدایت السد را برعهده گرفت. در همان زمان و پس از آن نیز پیشنهاد‌هایی از باشگاه‌های اسپانیایی و اروپایی داشت که همگی رد شدند. تمرکز او تنها روی یک کار در آینده بود. حتی بازگشت به باشگاه و قبول هدایت بارسلونای B مانند کاری که گواردیولا پیش از حضورش روی نیمکت تیم اول کرده بود هم جایی در این برنامه نداشت. ژاوی علنا گفت حس می‌کند در کار با بازیکنان حرفه‌ای بزرگسال در سطح اول فوتبال قطر و کسب تجربه در لیگ قهرمانان آسیا بهتر آماده می‌شود.

ژاوی در سال ۲۰۱۹ به مارکا گفت:” من نمی‌توانم یک فراری یا اقیانوس‌پیما را قبول کنم، مجبورم با قایقی کوچک یا ماشینی کوچک شروع کرده، خودم را آزمایش کنم و تجربه به دست بیاورم. هدفم این است که کارم به عنوان مربی را در قطر شروع کنم که فشار زیادی وجود ندارد تا خودم را ثابت کنم و تجربه به دست آورم و هدفم بازگشت به اروپا و خصوصا بارسلوناست. ”

کسب هفت جام قهرمانی با السد شگفتی بزرگی نبوده است- آن‌ها با اختلاف قدرتمندترین باشگاه از نظر شرایط مالی در قطر هستند. با این حال، ژاوی دیگر مربیان باتجربه‌تر که شاهد این موفقیت بوده‌اند را تحت تاثیر قرار داده است- هیمیر هالگریمسون، سرمربی سابق تیم ملی ایسلند، که در حال حاضر هدایت العربی را برعهده دارد، به همراه بورا میلوتینوویچ، مربی باتجربه ساکن قطر، که در اوایل سال جاری میلادی به اتلتیک گفت که ژاوی دوره کارآموزی‌اش را سپری کرده و آماده حضور در بارسلوناست، هر دو از تحسین‌کنندگان این مربی هستند.

مدیران السد در نهایت با دریافت ۵ میلیون یورو اجازه جدایی ژاوی را صادر کردند تا او به خانه برگردد.

این بازگشت همیشه در ذهن او بود. ژاوی از سال ۲۰۱۹ ارتباط کاری نزدیکی با ویکتور فونت داشت، کارآفرین اقتصادی که سال‌ها خودش را برای ریاست بارسلونا آماده کرده بود. وقتی کمپین انتخاباتی او در پاییز سال گذشته و پس از استعفای جوزپ ماریا بارتومئو از ریاست این باشگاه آغاز شد، آن‌ها به این همکاری نزدیک ادامه دادند. فونت شخصا در طول کمپین انتخاباتی‌اش گفت که:” من بیشتر از این که با همسرم حرف بزنم، با ژاوی حرف می‌زنم. ”

منبع آگاه دیگری می‌گوید:” این ژاوی بود که کل پروژه ورزشی فونت را طراحی کرد. ” این برنامه از روز اول ریاست فونت آماده اجرا بود- و شامل بیش از ۲۰ نفر می‌شد که آماده بودند تا پست‌های متفاوتی در بخش فوتبالی باشگاه را به خود اختصاص دهند- چه کسانی که با تیم اول کار می‌کردند یا کسانی که در سیستم جوانان و دپارتمان پزشکی حضور داشتند. برنامه مشخصی هم برای خط مشی نقل و انتقالاتی وجود داشت- اریک گارسیا به خدمت گرفته می‌شد، اما خبری از ممفیس دیپای نبود. بازیکنان جوانی مانند گابی و نیکو نیز مانند همین حالا به تیم اضافه می‌شدند، اما این اتفاق در چارچوب برنامه تاکتیکی‌ای رخ می‌داد که شباهت بیشتری به سیستمی داشت که آن‌ها در تیم‌هایی جوانان با آن رشد کرده و بالا آمده بودند.

وقتی اعضای بارسلونا در ماه مارس به خوان لاپورتا رای دادند، این برنامه دقیق بدون استفاده ماند. وقتی لاپورتا در تابستان گذشته به دنبال جانشین بالقوه کومان بود، احتمال حضور ژاوی را رد کرده و او را بسیار بی‌تجربه خواند؛ اظهارنظری که از دیدگاه بسیاری نوعی سرزنش و طعنه برای حضور علنی او در کمپین انتخاباتی رقیب بود.

افراد دیگری که در پروژه فونت دخیل بوده و بنابراین از نزدیک روی برنامه حل مشکلات فعلی بارسلونا با ژاوی کار می‌کردند، از سوی لاپورتا به باشگاه بازگردانده شدند. یوردی کرویف در ماه آگوست از چین به این باشگاه برگشت و آلبرت کاپیاس تابستان گذشته از فدراسیون فوتبال دانمارک بازگشت. با حضور ژاوی روی نیمکت و قرار گرفتنش در مرکز برنامه‌ریزی آینده باشگاه، کرویف و کاپیاس شاید نقش مهم‌تری را در تصمیم‌گیری برای نقل و انتقالات و پیشرفت تیم‌های پایه ایفا کنند.

گفته می‌شود که کادر فنی ژاوی بیشتر از کسانی شکل گرفته که از روز اول با او در دوحه حضور داشتند و او با اکثر آن‌ها از دوران بازی در بارسلونا آشناست. دستیاران او شامل اوسکار هرناندز، برادرش، به همراه سرخیو آلگره هستند، ایوان تورس مربی بدنساز است، کارلوس نوگیرا فیزیوتراپ است و سه آنالیزور نیز در تیم حضور دارند- داوید پراتس، سرخیو گارسیا و تونی لوبو. این تیم از پیش آماده در کنار هم قرار گرفته بودند تا روزی به عنوان تیمی واحد به بارسلونا برگردند. تنها عضو کادر فنی که از دوران کومان به کارش ادامه خواهد داد، خوزه رامون دلا فوئنته، مربی دروازه‌بان‌ها، است که از زمان حضور ژاوی در این تیم با دروازه‌بان‌های تیم اول بارسا کار می‌کرد.

برای هر گزینه دیگری که می‌خواست روی نیمکت نوکمپ بنشیند، سخت بود که چنین تیم باتجربه و آماده‌ای در اختیار داشته باشد. این موضوع مطمئنا اهمیت زیادی داشت که وقتی کومان دو هفته پیش اخراج شد، لاپورتا و اعضای هیئت مدیره تمامی ملاحظات را کنار گذاشته و با تمام توان برای جذب ژاوی اقدام کردند. هیچ گزینه دیگری از سوی مدیران بارسلونا یا افکار عمومی مدنظر قرار نداشت.

منبعی از باشگاه هفته گذشته به اتلتیک گفت:” اگر ژاوی مربی شود، اجماعی بین هواداران شکل می‌گیرد- و بهترین وجهه ممکن را برای سرمربیگری بارسلونا دارد. او از همین جاست، سبک بارسلونا را می‌شناسد و به کارگیری این سبک را دوست دارد و آنالیزور و مربی بزرگی است. او همچنین علاقه و اشتیاق زیادی به این باشگاه دارد. ”

این انتخاب تاکیدی بر دی‌ان‌ای باشگاه و ایده “فراتر از یک باشگاه” است که اهمیت زیادی برای خانواده بارسلونا دارد و بسیاری از کسانی که به خوبی با ژاوی آشنایی دارند، حس می‌کنند که این باشگاه در طول یک دهه اخیر از این ایده‌ها فاصله گرفته است. برای کسانی که بیرون از باشگاه هستند، این بازی با احساسات و ابعاد معنوی این انتخاب شاید تردید‌هایی مشابه همان شبهاتی را به همراه داشته باشد که در اطراف کومان، پیرلو، سولسشر و لمپارد وجود داشت. حتی در بارسلونا هم بسیاری متوجه شده‌اند که انتظارات بسیار بالا خواهد بود. منبعی نزدیک به یکی از بازیکنان ارشد بارسلونا به اتلتیک گفت:” ژاوی برای کسب فوری نتایج قابل قبول و تغییر در سبک بازی تحت فشار قرار خواهد گرفت- در حالی که فرصت کمی برای آمادگی دارد. ”

رزومه و کاریزمای ژاوی به این معناست که وقتی او برای اولین بار در دربی محلی برابر اسپانیول در تاریخ ۲۰ نووامبر روی نیمکت بنشیند، موقعیتی احساسی شکل می‌گیرد. رکورد‌ها و شخصیت او نیز به آرام کردن انتقاد‌ها بر روی سکو‌های نوکمپ و رسانه‌های کاتالان کمک می‌کند، اما این ویژگی‌ها به گلزنی تیم یا کسب امتیاز کمکی نخواهند کرد.

بارسلونا در نقطه حساسی از فصل قرار دارد- آن‌ها باید از جایگاه فعلی خود در میانه جدول لالیگا بالا بیایند و کسب پیروزی برابر بنفیکا در مرحله گروهی لیگ قهرمانان در تاریخ ۲۳ نووامبر اهمیت بسیاری برای صعود به مرحله بعدی رقابت‌های اروپایی دارد.

مربی جدید بارسلونا نیاز دارد با کسب پیروزی در مسابقات به موفقیتی سریع دست پیدا کند و در عین حال فوتبال بهتری را هم با همین تیم به نمایش بگذارد. این چالشی بزرگ برای هرکسی است، اما هیچکس بهتر از ژاوی برای رویارویی با آن آماده نشده است.