طرح رتبه‌بندی معلمان هنوز در پیچ و خم‌های پارلمان باقی مانده است. حالا اما سخن از افزایش ساعات کاری معلمان می‌رود. سخنی که به نظر با هیچ عقل کارشناسی و غیرکارشناسی سازگار نیست!
دیدارنیوز – رسول شکوهی: این روز‌ها معلمان بیش از پیش نگران وضعیت معیشتی خود هستند. البته این نگرانی و ناراحتی معلمان نه فقط در حوزه معیشت، که در رابطه با تبعیض‌هایی است که در مقایسه با دیگر کارکنان دولت در حق آن‌ها اعمال شده. در بسیاری از شهر‌های کشور معلمان دست به اعتراضاتی زده اند تا تکلیف لایحه رتبه بندی هر چه زودتر روشن شود. البته خواسته آن‌ها مشخص است و نمی‌خواهند که فقط لایحه تصویب شود و می‌خواهند متناسب با قول‌هایی که به آن‌ها داده شده باشد.
ده سال است که صحبت از لایحه رتبه بندی می‌شود، ولی در عمل اتفاقاتی که می‌افتد هیچ نسبتی به مطالبات انباشته شده معلمان ندارد. وزارت آموزش و پرورش این روز‌ها وزیر ندارد و با سرپرست اداره می‌شود و این مساله نیز باعث شده که نگرانی معلمان افزایش یابد. دولت نیز هنوز وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش را معرفی نکرده و هنوز مشخص نیست چه کسی سکاندار این وزارتخانه مهم و استراتژیک می‌شود.
در روز‌های پایانی دولت قبل قول‌هایی از سوی دولت و سازمان برنامه و بودجه به معلمان داده شد و گفته شد که بودجه ۱۴۰۰ این ظرفیت را دارد که رتبه بندی در آن دیده شود. با روی کار آمدن دولت جدید نه تنها بحث رتبه بندی آنگونه که قرار بود در مجلس تصویب شود نهایی نشد بلکه فوق العاده ویژه معلمان نیز نزدیک بود حذف شود. اما در نهایت فوق العاده ویژه به فیش حقوقی معلمان بازگشت، ولی هنوز رتبه بندی در تعلیق است.
مجلسی‌ها این وعده را دادند که به زودی لایحه رتبه بندی به صحن مجلس می‌آید و مراحل قانونی آن طی خواهد شد. این روز‌ها معلمان معترض نگران هستند که چه لایحه‌ای قرار است تصویب شود و جزییات آن چه خواهد بود. قرار بود که معلمان ۸۰ درصد اعضای هیات علمی دریافتی داشته باشند، ولی این موضوع نیز دچار ابهاماتی شد و حتی شایعاتی مبنی بر اینکه این اتفاق نمی‌افتد هم مطرح شد.
وحیدی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی این موضوع را رد کرد و در اظهار نظری گفت: «برخی همکاران برداشتی داشتند که معادل سازی با ۸۰ درصد هیات علمی در لایحه تغییر کرده است، ولی در کلیت اینچنین نیست، یعنی رتبه‌های آموزش و پرورش با رتبه‌های هم تراز هر فرد با آموزش عالی (که در وزارت علوم سنجیده می‌شود)، باید ۸۰ درصد حداقل هیات علمی را در رتبه‌های مربوطه داشته باشد».
نکته دیگری که نگرانی‌هایی را به وجود آورد افزایش ساعت تدریس معلمان از ۲۴ ساعت در هفته به ۳۰ ساعت بود که هیچ منطقی ندارد و معلوم نیست با چه استدلالی می‌خواهند ساعت تدریس معلمان را افزایش دهند. احتمالا تصمیم گیران این حوزه نه شناختی در رابطه با تدریس دارند و نه یک ساعت تدریس کرده اند و نه می‌دانند معلم‌ها در ساعت‌هایی که تدریس ندارند درگیر چه مسائلی هستند.
در همین راستا به سراغ محمد رضاخواه فعال صنفی معلمان رفتیم تا دیدگاه او را در این رابطه داشته باشیم. رضاخواه در گذشته نیز با دیدار گفتگو‌هایی داشته و به همین خاطر به سراغ او رفتیم تا مسیر تصویب لایحه رتبه بندی را با هم بررسی کنیم.
رضاخواه در ابتدا به تعلل در دولت قبل اشاره کرد و برخلاف تصور رایج که دولت فعلی را مقصر می‌دانند گفت: «واقعیت این است که دولت قبلی دیر عمل کرد. نمی‌توان گفت که دولت قبل هم سر وقت به قول خود عمل کرد. تکلیفی براساس برنامه ششم به دوش دولت بود و دولت قبلی باید در چهار سال گذشته آن را اجرایی می‌کرد، ولی خیلی دیر به این فکر افتاد و به هر حال اینگونه نیست که فقط دولت جدید مقصر این اتفاق باشد و دولت قبل هم دیر اجرایی کرد. این مساله هم به مشکلات اقتصادی و تحریم‌ها و مسائلی از این دست بر می‌گردد و محدودیت‌های مالی بسیار زیاد بود و تلاش می‌شد بار مالی که به خاطر پرداخت حقوق و مزایای کارمندان دولت هست را کم کند و این مساله مربوط به دولت قبل هم می‌شود».
او در رابطه با لایحه رتبه بندی نیز گفت: «مبلغی که دولت قبلی در لایحه رتبه بندی در نظر گرفته بود چیزی بین ۲۰ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان بود که عنوان می‌شد در بودجه دیده شده است. اما ماجرا از این قرار بود که این ۳۰ هزار میلیارد تومان هم اگر بین حدود ۸۰۰ هزار معلم تقسیم شود باز هم آن تفاوتی که معلم‌ها با سایر کارکنان دولت در دریافت حقوق و مزایا دارند جبران نخواهد شد».
رضاخواه درباره شایعاتی که پیرامون افزایش ساعت تدریس معلمان مطرح شده گفت که به هیچ وجه لایحه‌ای که در دولت درباره رتبه بندی مطرح شد و به مجلس رفت بحث افزایش ساعت کار معلمان نبود. او در این باره به گذشته اشاره کرد و گفت: «معلم‌ها ۲۴ ساعت موظف هستند که در طول هفته تدریس کنند. در قبل از انقلاب و تا اوایل جنگ تحمیلی ۲۲ ساعت در هفته موظفی داشتند. پیرو مشکلاتی که در دوران جنگ بود و کمبود معلم وجود داشت و معلمان در مناطق جنگی حضور داشتند و ... معلمان به صورت داوطلبانه دو ساعت به ساعت تدریس خود اضافه کردند تا نیاز کشور تامین شود. از آن موقع به بعد ۲۴ ساعت تدریس برای معلمان باقی ماند».
این فعال صنفی ادامه داد: «ایران یکی از بیشترین ساعت‌های تدریس معلمان در کلاس را دارد و هیچ جای دنیا معلمان ۲۴ ساعت در هفته تدریس نمی‌کنند. معلم در مدرسه حضور دارد و مشغول فعالیت‌های پژوهشی و علمی و ... است. علت کم بودن ساعت تدریس این است که استهلاک تدریس بالا است و انرژی که از معلم می‌گیرد نیز بسیار بالا است. عامل دوم این است که معلمان علاوه بر وظایفی که در کلاس درس دارند وظایفی نظیر طراحی امتحان و تصحیح برگه‌ها و ارتباط با اولیا و طرح درس و کار‌های کلاس و ... نیز برعهده آن‌ها است».
رضاخواه به صراحت به این تصمیم انتقاد کرد و گفت: «اعضای تصمیم گیر در کمیسیون آموزش و تحقیقات گویا معلمی نکرده اند و نمی‌دانند معلم وظایف دیگری هم دارد و قرار است ۶ ساعت به ساعت تدریس معلمان اضافه شود. این شش ساعتی که در نظر گرفته شده عملا مجلس دو کار انجام می‌دهد. تا حدی با افزایش ساعت تدریس موظفی مشکل کمبود نیرو را حل می‌کند. اگر اینگونه نبود یا با نیرو‌های حق التدریس یا نیرو‌های بازنشسته این کار را می‌کردند و این مساله بار مالی داشت و با این کار که برعهده معلمان گذاشته می‌شود باعث می‌شود که دیگر آن بار مالی وجود نداشته باشد و در دل رتبه بندی و افزایش ساعت تدریس این کار را می‌کنند».
این فعال صنفی به اعتراضات اخیر معلمان نیز پرداخت و آن را طبیعی و حق این قشر از جامعه دانست که از دل مطالبات انباشته شده آن‌ها می‌آید. رضاخواه در این باره گفت: «واقعیت این است که معلمان بخاطر مطالبات انباشته شده‌ای که در طول سالیان گذشته داشتند همواره منتظر فرصتی هستند که بتوانند مطالبات خود را مطرح کنند. اینکه شرایطی به وجود آمده است که همه کارمندان دولت فوق العاده ویژه‌های خود را دریافت می‌کنند و همه به صورت یکسان می‌گیرند، ولی معلمان در حقوق و مزایا یکی از پایین‌ترین دریافتی‌های کارکنان دولت را دارند. این مساله در کنار شرایط سخت معیشتی است که همه در جامعه دارند باعث نارضایتی‌های گسترده‌ای شده است. آن‌ها این اعتراضات را به وجود آورده اند به این امید که لایحه‌ای که قرار است تصویب شود به بهترین وجه ممکن تصویب شود».
شاید طولانی شدن تصویب لایحه رتبه بندی باعث شود که اعتراضات معلمان به این مساله مشمول زمان شود و دیگر در شلوغی‌های زندگی و کار و تدریس کمتر به آن توجه شود و این مساله احتمالا برای تصمیم گیران و مسئولین دولت و مجلس خوشایند باشد، ولی نباید فراموش کنیم که معلمان قلب تپنده جامعه هستند و اگر آن‌ها دچار رکود و رخوت و بی انگیزگی شوند (شاید بتوان گفت که امروز تا حد زیادی درگیر این ماجرا هستند) این وضعیت خاکستری به دانش آموزان نیز منتقل شود و آن زمان باید منتظر وضعیت‌های پیچیده تری باشیم. در کشوری با این همه ثروت و متاسفانه با این همه اختلاس و فساد و دزدی باید به فرهنگیانش حق بدهیم که معترض باشند.
