مهر از راه رسید و مدرسه‌ها باز نشد. صحبت از لزوم واکسیناسیون دانش آموزان است. اما سوال اصلی این است که کدام واکسن‌های کرونا برای کودکان مناسب هستند و در ایران از چه واکسنی استفاده می‌شود؟
دیدارنیوز – رسول شکوهی: سال تحصیلی جدید آغاز شد و همچنان مدارس با پدیده کرونا درگیر هستند و با همه توصیه‌هایی که سازمان‌های بین المللی و کارشناسان این حوزه مبنی بر لزوم بازگشایی حضوری مدارس مطرح می‌کنند، ولی امسال نیز مدارس به صورت کاملا حضوری بازگشایی نشدند. سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ در حالی شروع شد که همه معلمان به صورت کامل واکسینه نشدند، ولی بخش زیادی از آن‌ها توانستند واکسن دریافت کنند.
اما درباره دانش آموزان و به صورت کلی افراد زیر ۱۸ سال هنوز تصمیم گیری قطعی صورت نگرفته است و بعید است تا دانش آموزان به صورت کامل واکسینه شوند بتوان مدارس را به صورت حضوری دایر کرد. این مساله البته فقط مختص ایران نیست و همه خانواده‌ها در سطح جهان نسبت به بیماری فرزندان خود نگران هستند. کودکان و نوجوانان شاید کمتر درگیر این ویروس شوند یا آسیب‌هایی که آن‌ها از این ویروس می‌بییند در مقایسه با سایر افراد کمتر باشد، اما در مقابل به این خاطر که کودکان و نوجوانان به خاطر شرایط سنی که دارند موارد بهداشتی را کمتر رعایت می‌کنند و همچنین می‌توانند ناقل باشند و ویروس را به سطح خانواده خود ببرند باید نسبت به وضعیت سلامتی آن‌ها حساسیت بیشتری داشت.
به همین خاطر است که بحث واکسیناسیون کودکان و نوجوانان به یکی از مهم‌ترین بحث‌های این روز‌های کشور و خانواده‌ها تبدیل شده است و تا زمانی که به وضعیت قابل قبولی در زمینه واکسیناسیون در کشور و مخصوصا افراد زیر ۱۸ سال نرسیم بعید است که بتوان مدارس را به حالت عادی بازگرداند.
از ابتدای پاندمی کرونا برای حل بحران اطلاعات همواره توصیه کارشناسان و صاحب نظران و اهالی رسانه این بود که به سراغ منابع دست اول و اصلی و معتبر برویم و از اطلاعاتی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود و بخش قابل توجهی از آن‌ها صحت سنجی نشده است دوری کنیم.
در رابطه با واکسیناسیون افراد زیر ۱۸ سال نیز باید از همین روش استفاده کرد و طبیعتا به وبسایت سازمان بهداشت جهانی باید مراجعه کرد. البته با یک جستجوی انگلیسی ساده هم می‌توان به اطلاعات دست اول و معتبر دسترسی داشت.
برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره واکسیناسیون و واکسیناسیون کودکان و به صورت کلی اطلاعات دقیق و مفید می‌توانید به وبسایت سازمان بهداشت جهانی مراجعه کنید. همچنین برای مطالعه توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی درباره واکسن روی این لینک کلیک کنید.
در بخشی از این متن آمده است: «شواهد بیشتری در مورد استفاده از واکسن‌های مختلف COVID-۱۹ در کودکان مورد نیاز است تا بتوانیم توصیه‌های کلی در مورد واکسیناسیون کودکان در برابر COVID-۱۹ ارائه دهیم. گروه مشاوره راهبردی کارشناسان WHO به این نتیجه رسیده است که واکسن Pfizer/BionTech برای استفاده افراد ۱۲ سال به بالا مناسب است. به کودکان ۱۲ تا ۱۵ ساله که در معرض خطر بالایی هستند ممکن است این واکسن در کنار سایر گروه‌های اولویت دار برای واکسیناسیون ارائه شود. آزمایش واکسن برای کودکان در حال انجام است و WHO توصیه‌های خود را هنگامی که شواهد یا وضعیت اپیدمیولوژیک باعث تغییر در سیاست شود، به روز می‌کند».
وضعیت واکسیناسیون برای کودکان در بسیاری از کشور‌ها شبیه به هم است. برخی از آن‌ها واکسیناسیون کودکان را شروع کرده اند و برخی دیگر هنوز نه. در فرانسه ۶۸، در ایتالیا ۶۲، اسپانیا ۷۹ و آلمان ۳۶ درصد از جمعیت ۱۲ تا ۱۸ سال حداقل یک دوز از واکسن را دریافت کرده اند.
در کشور چین نیز طبیعتا واکسن سینوفارم به افراد زیر ۱۸ سال تزریق شده و البته اطلاعات دقیقی در این زمینه در دسترس نیست و فقط مقاله‌ای به تازگی در نشریه معروف The Lancet در این باره منتشر شده است. بهرام عین اللهی وزیر بهداشت دولت سیزدهم نیز در اظهار نظری واکسن سینوفارم را به عنوان واکسن اصلی در واکسیناسیون دانش آموزان معرفی کرد: «براساس مطالعاتی که انجام شده واکسن سینوفارم برای این گروه سنی تزریق خواهد شد و این واکسن در اختیار همه مراکز نیز قرار داده شده است».
برخی فرضیات مطرح شده بر این نکته تاکید دارند که اکثر واکسن‌هایی که برای بزرگسالان تایید اضطراری سازمان بهداشت جهانی را اخذ کرده اند در چند وقت آینده برای واکسیناسیون زیر ۱۸ سال نیز تایید خواهند شد، اما تا زمان انتشار این گزارش همان نظر سازمان بهداشت جهانی را می‌توان در نظر گرفت.
یکی از واکسن‌هایی که به احتمال زیاد برای کودکان و نوجوانان در نظر گرفته شده واکسن سوبرانا ۲ همان واکسن پاستوکووک ایرانی و محصول مشترک انستیتو فینلای کوبا و انستیتو پاستور ایران است که برای تزریق به افراد زیر ۱۸ سال استفاده می‌شود. این واکسن همچنان منتظر دریافت مجوز از سوی سازمان غذا و دارو برای تزریق در ایران است.
در همین رابطه به سراغ آمیتیس رمضانی مدیر گروه تحقیقات بالینی انستیتو پاستور ایران رفتیم تا دیدگاه او درباره بازگشایی مدارس بدانیم و همچنین اطلاعاتی در زمینه واکسن پاستور کسب کنیم. او در ابتدا گفت: «بچه‌ها به طور عادی در اغلب موارد می‌توانند بدن را در مقابل ویروس پاکسازی کنند. مشکل زمانی شروع می‌شود که آن‌ها ناقل هستند و به اعضای خانواده خود منتقل می‌کنند. کسانی که واکسن زده اند قطعا عفونت خفیف تری را تجربه می‌کنند، ولی اگر بچه‌ها ناقل باشند این چرخه انتقال و پیک‌ها ادامه دار خواهد بود».
او بر این نکته تاکید داشت که ما مجبور به واکسیناسیون کودکان و نوجوانان هستیم و اگر می‌خواهیم وارد پیک‌های بعدی نشویم باید واکسیناسیون کودکانی که در سنین مدرسه هستند را شروع کنیم.
رمضانی در تکمیل مقدمه بحث خود خاطر نشان کرد: «باید بپذیریم که کرونا به زودی خاتمه پیدا نمی‌کند و شکل حاد آن را می‌توان با واکسیناسیون کنترل کرد، ولی نمی‌توان گفت به صورت کلی تمام می‌شود. باید در نظر داشته باشیم که یک ویروس تنفسی دیگری شاید بیاید و مشکل ساز شود و باید از الان به صورت اساسی برای ایمنی جامعه تلاش کنیم».
در رابطه به بازگشایی مدارس نیز رمضانی به سراغ این بحث رفت که واکسیناسیون در کنار بهبود شرایط مدارس و رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌تواند در ایمن کردن جامعه و دانش آموزان و خانواده‌های آن‌ها تاثیرگذار باشد و هر کدام به تنهایی نمی‌تواند راهگشا باشد. او بر تهویه مدارس تاکید بسیاری داشت و این موضوع را مطرح کرد که فقط کولر و فن و سیستم‌های خنک کننده نمی‌توانند از انتقال ویروس در اماکنی که انسان‌ها در آن رفت و آمد دارند تاثیر گذار باشد و باید برای «جریان هوا» فکری کرد.
رمضانی در این باره گفت: «تهویه هوا یعنی اینکه جریان هوا راکد نماند و مدام جریان هوا در گردش باشد. در خیلی از کشور‌های دنیا هم در مراکز بزرگ مثل مراکز خرید و دانشگاه‌ها و مدارس این سیستم تهویه مناسب را ندارند و الان بیشتر از هر چیزی در این زمینه کار می‌کنند».
او درباره نکات ضروری در بازگشایی مدارس نیز گفت: «کلاس‌ها باید تعداد کمتری داشته باشد و جمعیت کمتری نیز در کلاس‌ها حضور داشته باشند. پنجره کلاس‌ها باز باشد تا هوای کلاس در جریان باشد».
رمضانی عضو گروه واکنش سریع انستیتو پاستور ایران نیز هست و در رابطه با واکسن پاستور نیز اطلاعات دقیقی دارد. او درباره این واکسن تاکید کرد که تکنولوژی ساخت آن بر مبنای پروتئین است که در دنیا ثابت شده و جزو امن‌ترین تکنولوژی‌های ساخت واکسن است و در ساخت واکسن زگیل انسانی نیز در ۲۰ سال اخیر تجربه خوبی را ثبت کرده است. او همچنین تاکید داشت که این واکسن از پروتئینی ساخته شده که از یک قطعه کوچک از ویروس بوده و می‌توان گفت که کمترین میزان ویروس در این واکسن استفاده شده است.
او درباره تجربه کشور کوبا در استفاده از این واکسن نیز گفت: «با توجه به اینکه کوبا هم در کودکان از این واکسن استفاده کرده و گزارشی در زمینه عوارض و مشکلات واکسن منتشر نشده است و حتی زیر ۶ سال را هم واکسینه کرده اند می‌توان به این نتیجه رسید که واکسن پاستور می‌تواند برای کودکان بی خطر باشد».
این استاد دانشگاه در رابطه با واکسن سینوفارم و تزریق آن به افراد زیر ۱۸ سال گفت: «من در رابطه با سینوفارم این را می‌دانم که در کشور چین هم از این واکسن استفاده می‌کنند و با استناد به اینکه در آن کشور جواب گرفته اند به احتمال زیاد در ایران هم از آن استفاده شود. در ساخت سینوفارم هم از ویروس غیرفعال شده استفاده می‌کنند و در دنیا این روش سابقه دارد و به نظر می‌رسد که امن باشد».
